تأثیر بزرگراههای درون شهری در تغییر منظر شهری تهران

رشد و گسترش شهر تهران و تغییر مداوم ابعاد شهری ، ضرورت ایجاد شبکه ای منسجم و به هم پیوسته از راه های شهری را ، به صورت سلسله مراتبی معین و تعریف شده ایجاب می کند . شبکه ای منطبق با ضوابط و آیین نامه های موجود که در آن ترتیب قرارگیری و ارتباط راه های دسترسی از راه های فرعی تا جمع کننده ها و در نهایت بزرگراه های درون شهری کاملا رعایت شده باشد . در چنین مجموعه ای ، بزرگراه به عنوان بیرونی ترین عنصر شبکه راه های درون شهر ، در نظام سلسله مراتب (مبتنی بر تعاریف موجود در آیین نامه )بیشتر واحد ارزش و نقش جابجایی و دسترسی خواهد بود . بدین ترتیب ، بزرگراه های درون شهری باید بتواند سواره ها را از مکانی به مکانی دیگر منتقل کند و وظیفه تامین دسترسی را بر مبنای سلسله مراتب شبکه ، به خیابان های شریانی واگذار نماید . اما مسئله ای که اغلب از نظر طراحان شبکه راه ها به دور می ماند ، این است که با توجه به وضعیت فعلی شهر تهران شبکه راه های شهری باید با تغییرات درونی محله ها ساماندهی گردد ، نه اینکه مانند یک نقشه از پیش تعیین شده بر روی نقشه فعلی شهر قرار گیرد ، بلکه به مقتضای وضعیت پیشنهادیش تغییر حالت ها و اتفاقات ناگهانی را در زمینه و بافت شهر سبب گردد . برای رسیدن به این هدف ، نکاتی باید مدنظر طراحان قرار گیرد که نقطه مشترک کار طراحان شهری و طراحان بزرگراهها می باشد . از اصلی ترین این نکات ، مسئله حریم راه و ارتباط آن با بافت مجاور است که به طور کلی در قالب مسائلی مثل آلودگی ها و ایمنی و دید بصری ، موضوع منظر شهری بزرگراه ها را شکل می دهد . بنابراین در این مقاله که با همکاری خانم مهندس غزال کرامتی تهیه شده است سعی گردیده با این نکات ، که برای رسیدن به طراحی مناسب بزرگراه و همخوانی ان با زمینه بافت شهری ، باید مدنظر طراحان بزرگراه از سویی و طراحان راه از سوی دیگر قرار گیرند ، بررسی و تحلیل شده و منظر بزرگراه های شهری موجود در تهران نیز بر این مبنا ارزیابی شود .