شناخت محتوای فضای شهری

موضوع فضای شهری از جمله مباحث پرجاذبه ای است که بسیاری از اندیشمندان مسایل شهری به آن توجه داشته و اهمیت آن را اساسا به جهت رابطه ای می دانند که آن با راهبردهای اجتماعی،پالایش ساخت اجتماعی، تولید کیفیت انسانی-عاطفی در جامعه ، بیان زندگی فعال مردم ، فعالیت سیاسی، زندگی سالم شهری و مانند آن دارد . اما از آنجا که عمدتا شناخت ، تحلیل و تولید این گونه فضاها در شهر غالبا با تاکید بر جوانب زیبایی شناختی و با تکیه بر فرم فضا صورت پذیرفته و کمتر به محتوای فضا توجه شده است ، لذا لازم است ضمن توجه به فرم،به محتوای آن توجه شود . موضوع این مقاله بیان چارچوب نظری محتوای فضای شهری ، با تاکید و توجه به عوامل موثر و نیروهای اجتماعی-فرهنگی تعیین کننده ی محتوای فضا است . این چارچوب، ما را در درک و تحلیل محتوایی فضای شهری یاری رسانیده و در تولید این گونه فضاها اثری راهبردی دارد . از سوی دیگر ، با ارائه این چارچوب تعریف مفهوم فضای شهری توسعه یافته و آن را به مثابه عرصه ای عمومی -اجتماعی،فرهنگی و کالبدی معرفی می کند که نه فقط می بایست واجد ویژگی های زیبایی شناختی باشد بلکه باید به عنوان فضای شهری بستر حیات مدنی شهر باشد . این ویژگی حاصل عمل نیروهای اجتماعی -فرهنگی است . نیروهایی که طالب فضای عمل اند و به پشتوانه پویش های مدنی جامعه که فضایی مدنی را تدارک دیده اند ، به تولید فضای شهری نائل می آیند . به این ترتیب ، فضای شهری نه فقط با فرم بلکه با محتوایش تعریف می گردد .