بازآفرینی شهرستان رشیدی

شهرستان رشیدی مجموعه سکونتی و دانشگاهی بزرگی بوده است ، که در قرن هشتم هجری در حومه دارالسلطنه تبریز ، به دست رشیدالدین فضل اله همدانی وزیر فرزانه پادشاهان مغول (ایلخانیان)ساخته شد . رشیدالدین این مجموعه سکونتی و دانشگاهی را رشیدآباد خوانده است . طبق مستندات وقفنامه ربع رشیدی ، شهر رشیدآباد شامل دو بخش بود : یکی ربع رشیدی و دیگری شهرستان رشیدی . ربع رشیدی مانند قلعه ای در قلب شهرستان قرار گرفته و دارای عملکردهای آموزشی، مذهبی، درمانی بود . شهرستان رشیدی از محلات مختلف تشکیل می گردید و عناصر مهم شهری مانند بازار ،قیصریه ، کاروانسراها ، حمام ها ، مساجد ، کارخانه های کاغذسازی و رنگ سازی ، گازرگاه در آن قرار داشت . تمام این مجموعه و باغ های آن در بارویی محصور بود که با چهار دروازه به اطراف راه می یافت . در مرحله اول این تحقیق ، نظام کالبدی ربع رشیدی مورد پژوهش قرار گرفت و در این مرحله سازمان فضایی شهرستان رشیدی بررسی می شود . در این تحقیق ؛بر اساس داده های وقفنامه یک طرح شماتیک فرضی از شهرستان رشیدی به دست داده شده است . این طرح کاملا منطبق با مستندات وقفنامه ربع رشیدی نوشته رشیدالدین فضل اله است ، البته سایر منابع نیز دیده شده اما طرح، مبتنی است بر داده های وقفنامه . روش تحقیق تحلیل محتوا است و گزینه تصوری ، از طریق آزمون و خطای فرضیه های متعدد به دست آمده است . تحلیل سیستم آبرسانی شهر که در نوع خود بی نظیر است ؛ به شکل گیری زمینه های طرح فرضی شهرستان کمک اساسی نموده است . در مرحله سوم این طرح ، که بعدا انجام خواهد شد ، سعی می شود که این طرح فرضی با موقعیت زمین قلعه رشیدی در شهر تبریز انطباق داده شود .