واسنجی و ارزیابی سه روش تجربی برآورد تبخیرتعرق مرجع در برخی از شهرهای ایران

آگاهی از نیاز آبی گیاه یکی از ملاحظات مهم در اصلاح بهره­وری آب در کشاورزی فاریاب است. بنابراین، برآورد دقیق تبخیرتعرق مرجع از مهم­ترین عوامل ارتقاء مدیریت آب است. روش پنمن مانتیس فائو بعنوان فرمول استاندارد برآورد تبخیرتعرق مرجع مورد استفاده قرار می­گیرد. ولی این روش دارای محاسبات طولانی و پیچیده بوده و نیاز به اطلاعات زیادی دارد. با توجه به عدم برداشت برخی از اطلاعات مورد نیاز این روش در تمام مناطق، استخراج معادلات منطقه­ای مناسب برای محاسبه تبخیرتعرق با تکیه بر حداقل داده­های هواشناسی ضروری به نظر می­رسد. بدین منظور، سه معادله تجربی بلانی کریدل اصلاحی، هارگریوز و تورنت وایت انتخاب و بر اساس معادله پنمن مانتیس فائو برای پنج اقلیم مختلف و به دو روش رگرسیون خطی و بهینه­سازی غیرخطی واسنجی شد. داده­های مربوط به یک دوره 10 ساله برای ایستگاه­ها استخراج و به دو گروه 5 سال اول و 5 سال دوم تقسیم شدند. با داده­های 5 سال اول معادلات واسنجی­شده و ارزیابی معادلات با استفاده اطلاعات 5 سال دوم و توسط معیارهای آزمون f و ریشه میانگین مربعات خطای نسبی (rrmse) انجام شد که در آن مشخص شد واسنجی به روش رگرسیون خطی دارای خطای نسبی کمتری بود. همچنین نتایج بیان می­دارد در شرایطی که در اقلیم­های مورد مطالعه به دلیل عدم دسترسی به داده­های مورد نیاز، برآورد تبخیرتعرق مرجع از روش پنمن مانتیس فائو ممکن نباشد، با بهره­گیری از معادلات واسنجی شده می­توان به برآوردهای مشابه از نظر آماری با روش پنمن مانتیس فائو دست یافت.

‌‌Calibration and evaluation of three empirical methods for estimating reference evapotranspiration in deferent climates of Iran

The knowledge of crop water requirements is an important practical consideration to improve water use efficiency in irrigated agriculture. Therefore, accurate estimation of reference evapotranspiration is an important factor in efficient water management. FAO PenmanMonteith method is used as the standard method to estimate evapotranspiration. But its calculation is long and complicated and requires a lot of climatic data. Due to the lack of information needed for this method in all areas, derived equation for the calculation regional evapotranspiration based on minimum meteorological data is necessary. For this purpose, three modified empirical equations (BlaneyCriddle, Hargreaves and Thornthwaite) were selected and calibrated based on FAO PenmanMonteith equation for five different climates using linear regression and nonlinear optimization. It was considered a 10year period monthly data for selected stations and it was divided into two groups: first 5 years and second 5 years. Equations were calibrated with data from the first 5 years and they were evaluated using data from the second 5 years through Ftest and relative root mean square error (RRMSE) criteria. Results indicated that if estimation of evapotranspiration using FAO PenmanMonteith method is not possible due to lack of required data, calibrated equations can be used to obtain similar results to FAO PenmanMonteith method estimations.