تحلیل مقدماتی سری های زمانی دمای هوای شهر تبریز

درجه حرارت هوا،به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر اقلیمی ، از مهمترین شاخص های آب و هوایی هر ناحیه جغرافیایی محسوب می گردد . در سالهای اخیر ، منطقه آذربایجان شاهد نوسانات قابل ملاحظه به همراه افزایش معنی دار دمای هوا بوده است . بنابراین ، هدف اصلی این مقاله توصیف گرافیکی مشاهدات درجه حرارت شهر تبریز از طریق استخراج نمایه های موجود در سریهای زمانی (شاخص های اولیه و مولفه های ثانویه )می باشد . به همین منظور ، داده های جمع آوری شده از سال 1951 الی 2000 میلادی در ایستگاه سینوپتیک تبریز در مقیاس ماهانه دریافت و بعد از ایجاد سری های زمانی در مقیاس های فصلی و سالانه جهت بررسی تغییرات احتمالی مورد استناد قرار گرفتند . به منظور سازماندهی ، پردازش و اعمال کلیه روشهای گرافیکی و ریاضی از امکانات و توابع موجود در محیط نرم افزارهای اکسل و مینی تب بهره گرفته شد .با هدف تحلیل مقدماتی سری های زمانی ، در مرحله اول ، شاخص های اولیه نظیر :مشاهدات خام ، داده های اسموت شده ، میانگین متحرک و درصد تغییرپذیری طراحی و نتایج از طریق مدلهای گرافیکی نمایش داده شد . در مرحله دوم ، مولفه های ثانویه نظیر :روند،چرخه ای ، فصلی و غیرمنظم موجود در سری مشاهدات محاسبه و شبیه سازی گردید . در مرحله سوم ، تکنیک منحنی تجمعی باقیمانده های نرمال شده در جهت آشکارسازی تغییرات درجه حرارت هوا به کار گرفته شد . در مجموع نتایج حاصله مبین این واقعیت اند که اولا میزان تغییرات و نوسانات موجود در سری مشاهدات به ازای کلیه مقیاسها در درازمدت بسیار قابل ملاحظه است . ثانیا روندی مثبت در سری مشاهدات درجه حرارت شهر تبریز ، به ویژه در مقیاس سالانه ، کاملا مشهود می باشد .