شناسایی روند تغییرات دمای هوا و خاک با استفاده از آزمون‌های پارامتری و ناپارامتری درسه ایستگاه همدیدی جنوب شرق کشور

اهمیت تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و اثر گذاری دمای خاک بر مسائلی از قبیل تغییر رفتار هیدرولوژیکی سیستم نشان می‌دهد که داشتن درک صحیحی از روند تغییر دما به ویژه در مناطق خشک ضروری است. از این رو در این تحقیق به بررسی روند تغییرات دمای هوا و خاک در 3 ایستگاه سینوپتیک همدیدی واقع در جنوب شرق کشور با اقلیم فرا خشک و خشک (کرمان، زاهدان و بندعباس) طی سال‌های 2018 1957 پرداخته شده است. بدین منظور داده‌های ماهانه و سالانه دمای هوا در ارتفاع دو متری و دمای خاک در اعماق 5 ، 20 و 50 سانتی‌متری جمع‌آوری و جهت آشکار سازی روند از دو آزمون‌ ناپارامتری من کندال و اسپیرمن و آزمون پارامتری ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. همچنین جهت ارزیابی دقت روش‌های مورد استفاده از روش درصد توان آزمون استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که متوسط دمای هوا در سری زمانی سالانه فقط در دو ایستگاه کرمان و زاهدان روند افزایشی داشته و روند مشخصی در دمای هوای ایستگاه بندر عباس مشاهده نشد. در مقیاس سالانه روند افزایش دمای لایه سطحی خاک تا عمق 20 سانتی‌متری در هر سه ایستگاه مشاهده شد. افزایش دمای خاک در مقیاس ماهانه نیز در هر سه ایستگاه در عمق 50 سانتی‌متری در ماه‌های اوت تا دسامبر دیده شد. همچنین با تعیین درصد توان آزمون مشخص شد که آزمون ناپارامتری من کندال مناسب‌ترین آزمون برای روندیابی دمای هوا و خاک در مناطق مورد نظر می‌باشد.

identify the monthly and annual trend of air and soil temperature changes using parametric and non-parametric statistical methods at three synoptic stations in southeast of iran

importance of climate change and global warming and effect of soil temperature on issues such as changing the hydrological behavior of the system shows that it is essential to have a clear understanding of the temperature trend especially in arid region. therefore, in this study, the trend of air temperature and various depths of soil temperature at three central synoptic stations in southeast of iran including kerman, zahedan and bandar abbas during the years (1957 2018) was investigated using nonparametric mann kendall test, spearman test and pearson’s correlation coefficient. for this purpose, monthly and annual air and soil temperatures data in various depths of 5, 20, 50 cm were used. also the power test percentage method was used to evaluate the accuracy of the methods used. the results demonstrated that the trend of mean air temperature in kerman and zahedan station showed a significant increasing trend in annual scale. but, the air temperature at bandar abbas station did not follow a specific trend. also, soil surface temperature was increased from surface to depth 20 cm in annual scale at 3 stations. in the monthly scale,, the trend of soil temperature changes was incremental in depth 50 cm from august to december at 3 stations. based on the test power percentage results, the nonparametric mann kendall test was determined as the most accurate test for estimating air and soil temperature trends.