بررسی رابطه رخداد گردوخاک با عوامل اقلیمی و شرایط سطحی در استان خوزستان (2019-2011)‏

استان خوزستان تحت تاثیر توفان‌های گردوخاک است. هدف از این مطالعه تعیین مهم‌ترین عامل‌های اقلیمی و شرایط سطحی در انتقال و ‏انتشار گردوخاک‌های داخلی این استان می‌باشد. با استفاده از داده‌های سنجش از دور از سه منبع مختلف داده شامل ‏merra-2‎، ‏gldas‏ و آکوا، ‏میانگین ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا و همچنین برخی متغیرهای اقلیمی شامل دما و باد سطحی، رطوبت ویژه و آهنگ ‏بارش باران و شرایط سطحی شامل رطوبت خاک و پوشش گیاهی از سال 2011 تا 2019 تهیه و توزیع آن‌ها ترسیم و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، ‏استان خوزستان با متوسط شاخص پوشش گیاهی 0.15 مستعد فرسایش بادی و گردوخاک محلی است. همچنین غلظت جرمی گردوخاک سطحی و ‏گردوخاک ستون هوا از جنوب غرب به شمال شرق استان کاسته می‌شود که دلیل آن را می توان ساختار کوهستانی و همچنین افزایش فاصله مناطق شمال ‏شرق استان از کانون‌های بیرونی گردوخاک دانست. در توزیع ماهانه غلظت جرمی گردوخاک سطحی با دما و سرعت باد به ترتیب همبستگی 0.84 و 0.96 ‏داشته و با بارش، رطوبت خاک و شاخص پوشش گیاهی به ترتیب ضریب همبستگی 0.84-، 0.81- و 0.54- دارد. گردوخاک سطحی بیشترین همبستگی ‏را با عوامل اقلیم دارد که نشان دهنده تاثیر گردوخاک فرامحلی هستند. در توزیع سالانه، رابطه غلظت جرمی گردوخاک سطحی با پوشش گیاهی منفی به ‏دست آمد. همپنین ارتباط گردوخاک ستون هوا با پوشش گیاهی منفی و بارش مثبت بود.‏

investigating the relationship between dust event and climate and surface factors in khuzestan province (2011-2019)

khuzestan province is affected by dust storms. the purpose of this study is to identify ‎the most significant climate and surface factors in the emission and transfer of dust in this province. by means ‎of remote sensing data including merra-2, gldas as well as aqua, the ‎monthly average mass concentration of surface dust, air column dust and climate and surface ‎variables from 2011 to 2019 have been prepared and analyzed. the result revealed that the ‎region with an average vegetation cover index of 0.15 is susceptible to wind erosion and local dust. also the ‎result demonstrated that the dust surface concentration and the dust column density declines from the ‎southwest to the northeast of the region due to the increased distance from the cross-border dust sources and ‎also the mountainous structure of the northeast. analyzing of the annual distribution, showed a negative ‎relationship between the dust surface mass concentration and vegetation, and also positive/negative relationship ‎between dust column density and vegetation/ precipitation. in the monthly distribution of dust ‎ surface concentration and wind speed a positive correlation of 0.84 and 0.96 obtained, respectively. while ‎negative correlation values of -0.84, -0.81, and -0.54 were found respectively. therefore, dust surface concentration has the highest correlation with climate factors, which indicate the impact of cross-border ‎dust. based on the results obtained, the annual distribution, showed a negative relationship with the dust surface concentration and vegetation. in addition, the relationship between dust column density and ‎vegetation and precipitation showed negative and positive values, respectively.‎