بررسی قابلیت نرم ‏افزار r در تعیین خشکسالی - مطالعه موردی: استان خراسان‏ جنوبی

خشکسالی یکی از مخاطرات اصلی مرتبط با هواشناسی است که می‏تواند تمام جوانب زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. به منظور پایش و مدیریت خشکسالی‏ها با استفاده از شاخص‏های مربوطه، شش ایستگاه‏ سینوپتیک در استان خراسان‏جنوبی مربوط به شهرستان‏های بیرجند، قائن، نهبندان، فردوس، طبس و بشرویه انتخاب گردید. سپس داده‏‏های مورد نیاز جمع‏آوری و تجزیه و تحلیل شد. با توجه به بررسی داده‏های در دسترس طول دوره آماری 31 سال (1990-2020 میلادی) به عنوان دوره آماری تحقیق انتخاب گردید. نرم‏افزار r یکی از نرم‏افزارهایی است که برای تحلیل‏های آماری بسیار مفید بوده و دارای کتابخانه‏هایی برای محاسبات در حوضه‏های مختلف می‏باشد. در این پژوهش شاخص‏های خشکسالی sdi و runds با استفاده از کتابخانه drought برای هر یک از ایستگاه‏ها محاسبه شدند. همچنین جهت محاسبه شاخص‏های خشکسالی rai و pnpi برای هر ایستگاه، کد نویسی گردید. نتایج نشان داد، براساس شاخص sdi خشک‏ترین ماه و سال در طول دوره آماری به ترتیب، اکتبر و سال 2008 می‏باشد. همچنین با توجه به شاخص spi شهرستان طبس در طبقه فراخشک قرار گرفته است و بیشترین خشکسالی را نسبت به سایر شهرستان‏ها تجربه کرده است. در موردrunds شهرستان فردوس بیشترین تداوم خشکسالی و طبس بیشترین شدت خشکسالی را داشته است. بر اساس همه شاخص‏ها، شهرستان طبس را به علت تداوم 53 ماه خشکسالی، خشک‏ترین شهرستان تشخیص دادند. همچنین براساس نتایج بدست آمده از نرم‏افزار r، شاخص sdi نسبت به بقیه شاخص‏ها در مقیاس‏های زمانی بلندمدت، نتایج نزدیک‏تری به واقعیت را برآورد می‏کند.

investigating the ability of r software to determine drought - case study: south khorasan province

drought is one of the main hazards related to weather that can affect all aspects of life. in order to monitor and manage droughts using relevant indicators, six synoptic stations were selected in south khorasan province, corresponding to the cities of birjand, qain, nehbandan, ferdous, tabas and beshravieh. then the required data was collected and analyzed. according to the review of the available data, the statistical period of 31 years (1990-2020 ad) was chosen as the statistical period of the research. r software is one of the software that is very useful for statistical analysis and has libraries for calculations in different basins. in this research, sdi and runds drought indices were calculated using the drought library for each of the stations. also, in order to calculate rai and pnpi drought indices for each station, coding was done. the results showed that according to the sdi index, the driest month and year during the statistical period are october and 2008, respectively. also, according to the spi index, tabas city is in the extreme drought category and has experienced the most drought compared to other cities. in the case of runds, ferdous city had the longest duration of drought and tabas had the highest intensity of drought. based on all indicators, tabas city was recognized as the driest city due to 53 months of drought. also, based on the results obtained from the r software, the sdi index estimates results closer to reality than other indices in long-term time scales.