تعیین رابطه دمای هوا و دمای اعماق مختلف خاک در ایستگاه جهرم

مطالعه دمای خاک در اعماق مختلف، از نظر اقلیم ‌شناسی (به‌ خصوص در مقیاس خرد)، کشاورزی و صنعت مهم می‌باشد و بسیاری از فرایندهای خاک را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی بوده و هدف آن تعیین روابط خطی و غیرخطی دمای هوا و دمای عمق‌های 50،30،20،10،5 و 100 سانتی‌متری در ساعت‌های 6:30، 12:30 و 18:30 طی دوره آماری 2007 تا 2021 در ایستگاه جهرم می‌باشد. آمار ساعتی دمای هوا و دمای اعماق مختلف خاک از اداره کل هواشناسی استان فارس دریافت شد و با استفاده از روش رگرسیون روابط خطی و غیرخطی برای هر عمق خاک استخراج شد. نتایج نشان‌می‌دهد روابط خطی در مقایسه با روابط غیرخطی نتایج بهتری از نظر همبستگی و ضریب تبیین داشت و در روابط خطی، ضریب همبستگی بین دمای هوا با دمای اعماق خاک برای همه فصول در سطح 99 درصد معنی‌دار است. بیشترین ضریب همبستگی در تمام فصول معمولاً در اعماق سطحی خاک و مخصوصاً در عمق 5 سانتی‌متری در ساعت 18:30 است و پایین‌ترین ضریب همبستگی در تمام فصول در عمق یک متری و در ساعت 6:30 بوده است و با افزایش عمق، همبستگی و ضریب تبیین روندی کاهشی دارد. بیشترین دامنه نوسان دمای خاک در ساعت 6:30 و در عمق‌های 5 تا 20 سانتی‌متری اتفاق افتاده و افزایش دمای خاک نسبت به افزایش درجه دمای هوا در فصل بهار و پاییز بیشتر از فصول دیگر است.

determining the relationship between air temperature and soil temperature at different depths in jahrom station

the study of soil temperature at different depths is important for climatology (especially at the micro-scale), agriculture and industry, and affects many soil processes. the method used is descriptive-analytical and its purpose is to determine the linear and non-linear relationships of air temperature and temperature depth of 5, 10, 20, 30, 50 and 100 cm during the statistical period of 1386 to 1390 in jahrom station... hourly statistics of air temperature and temperature of different soil depths were obtained from fars meteorology and linear and non-linear relationships were extracted for each soil depth using regression method. the results showed that based on the correlation coefficient and determination coefficient, linear regression has better results than non-linear relationships and in linear relationships, the correlation coefficient between air temperature and soil depth temperature for all seasons is significant at the 99% level. the highest correlation coefficient in all seasons was usually at the depth of the soil surface, especially at a depth of 5 cm at 18:30 and the lowest correlation coefficient in all seasons was at a depth of 1 meter at 6:30. as the depth increases, the correlation coefficient and determination coefficient have a decreasing trend. the highest range of temperature fluctuations in the soil occurred at 6:30 and at depths of 5 to 20 cm, and the increase in soil temperature compared to the increase in air temperature in spring and autumn is more than in other seasons.