ارزیابی پنج مدل مختلف روش والیانتزاس در برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع (مطالعه موردی: استان لرستان)

تبخیر- تعرق گیاه مرجع و تخمین دقیق آن، نقشی اساسی در برنامه‌ریزی آبیاری، تعیین دور آبیاری و نیز در مطالعات مربوط به مدل‌سازی بیلان آب هر منطقه ایفا می‌کند. روش والیانتزاس یکی از جدیدترین روش‌ها جهت محاسبه تبخیر-تعرق مرجع می‌باشد که از مزایای آن می‌توان به کاربرد ساده در واسنجی منطقه‌ای و کاربردهای هیدرولوژیکی اشاره کرد. در این مطالعه به منظور بررسی میزان دقت پنج مدل مختلف روش والیانتزاس، تبخیر-تعرق مرجع ماهانه طی سال‌های 1999 تا 2018، در نه ایستگاه هواشناسی استان لرستان (ازنا، الشتر، الیگودرز، بروجرد، پلدختر، خرم‌آباد، درود، کوهدشت و نورآباد) محاسبه و نتایج حاصله با روش مرجع fao-56 مقایسه گردید. نتایج نشان داد بر اساس دو آماره rmse و crm، مدل والیانتزاس 2 بهترین عملکرد را داشت. آماره r2 برای مدل والیانتزاس 4 در چهار ایستگاه برابر 96/0 بود و بر اساس این آماره، مدل والیانتزاس 4 بهترین عملکرد را در تخمین تبخیر-تعرق مرجع ثبت کرد. به تفکیک ایستگاه نیز، مدل والیانتزاس 4 در پنج ایستگاه و مدل والیانتزاس2 در چهار ایستگاه، دقیق‌ترین عملکرد را ارائه نمودند و در نتیجه می‌توان مدل‌های والیانتزاس 4 و 2 را برای کاربرد در استان لرستان پیشنهاد کرد. هم‌چنین در چهار ایستگاه مدل والیانتزاس 5، در چهار ایستگاه مدل والیانتزاس 3 و در یک ایستگاه مدل والیانتزاس 1 با ثبت ضعیف‌ترین عملکرد، نشان دادند که برای استفاده در استان لرستان مناسب نمی‌باشند. در مجموع علی‌رغم تخمین کم‌تر از حد در محاسبه تبخیر-تعرق مرجع، هر پنج مدل روش والیانتزاس نزدیکی قابل قبولی با روش fao-56 داشتند و می‌توان نتایج حاصل از این روش را قابل اعتماد دانست.

evaluation of five different models of valiantzas method in estimating reference crop evapotranspiration (case study: lorestan province)

reference crop evapotranspiration and its accurate estimation play an essential role in irrigation planning, irrigation interval determination and in studies related to water balance modeling in each region. valiantzas method is one of the newest methods for calculating reference evapotranspiration, the advantages of which include simple application in regional calibration and hydrological applications. in this study, in order to evaluate the accuracy of five different models of valiantzas method, monthly reference evapotranspiration during the years 1999 to 2018, in nine meteorological stations of lorestan province (azna, aleshtar, aligudarz, boroujerd, poldakhtar, khorramabad, dorod, kuhdasht, noorabad) were calculated and the results were compared with the fao-56 reference method. the results showed that based on rmse and crm statistics, valiantzas 2 model and based on r2 statistics, valiantzas 4 model recorded the best performance in estimating reference evapotranspiration. by station as well, the valiantzas 4 model in five stations and the valiantzas 2 model in four stations provided the most accurate performance, and as a result, the valiantzas 4 and 2 models can be suggested for use in lorestan province. in addition, in four stations the valiantzas 5 model, in four stations the valiantzas 3 model and in one station the valiantzas 1 model by the weakest performance, indicated that they are not suitable for use in lorestan province. in general, despite the under estimation in the reference evapotranspiration calculation, all five models of valiantzas method had an acceptable closeness with fao-56 method and the results of this method can be considered reliable.