بررسی موردی چگالی هوا و فشار بخار آب سطح زمین روی ایران

در این مطالعه با نگاهی کوتاه به مبانی نظری محاسبه کمیت‌های چگالی و فشار بخار آب، این دو کمیت بطور موردی در سال‌های 2004، 2005 و 2015 برای 184 ایستگاه همدیدی هواشناسی محاسبه شد. نتایج نشان داد که متوسط ماهانه، فصلی و سالانه چگالی هوا در سواحل دریای خزر و سواحل جنوبی ایران بیشینه و در ارتفاعات زاگرس و البرز مرکزی کمینه می‌باشد. این شرایط با مبانی نظری مبنی بر کاهش نمائی چگالی با ارتفاع، هماهنگ است. بررسی‌ها نشان داد که متوسط ماهانه، فصلی و سالانه چگالی هوا در سواحل دریای خزر از مقدار متناظر آن در سواحل جنوبی ایران بیشتر است. این شرایط به سبب تغییرات فشار هوا رخ می‌دهد به طوری که در ماه‌های سرد و فصل سرد که پرفشار سرد سیبری توسعه می‌یابد و پشته آن مناطق مختلف ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد، فشار هوا در سواحل دریای خزر بیشتر از سواحل جنوبی ایران افزایش می‌یابد. بنابراین در این شرایط متوسط چگالی هوا در ماه ژانویه و فصل زمستان در سواحل دریای خزر بیشتر از مقادیر متناظر آن در سواحل جنوبی ایران می‌باشد. از بررسی متوسط فشار بخار آب نیز دیده شد که مقادیر متوسط ماهانه فشار بخار آب در سواحل دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان بیشینه و در مناطق کوهستانی کمینه می‌باشد.

Case study survey of surface air density and water vapor pressure over Iran

In this study, air density and water vapor pressure for 184 synoptic meteorological stations in the year2004, 2005 and 2015 were calculated based on the theoretical of computing these two parameters. The results indicate monthly, seasonal and annual averages of WVP and air density were maximum values over shores of the CaspianSea and the PersianGulf, while the values were minimum over the highlands of the Zagros and Alborz mountains. These results are compatible with theoretical fundamentals indicating the exponential reduction of density with height. Moreover, it was observed that the monthly, seasonal and annual averages of air density over shores of the CaspianSea were higher than the corresponding values over the PersianGulf coasts. These conditions occur due to changes in air pressure as a result of cold high pressure system extension in the cool season where its related dominating ridge affects most regions of Iran causing air pressure increase over the SouthernCaspianSea(SCS) proportional to the corresponding value over Iran’sSouthernCoasts(ISC); hence the average density during winter season over the SCS where affected by high pressure systems is more than corresponding value over the ISC. During the warm seasons a result of heat low pressure system predomination over southern Iran, air pressure decrease over these regions, while the SCS area are subjected to relatively high pressure system. Therefore air density average over the ISC will be lower than the corresponding one over the SCS in the warm season.