بررسی سبک شناختی خطبه 198 نهج‌البلاغه

سبک‌شناسی به عنوان یکی از موضوعات ادبی، روشی برای بررسی و تحلیل متون است که در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه ناقدان قرار گرفته است. نهج البلاغه به عنوان نمونه والای فصاحت و بلاغت بعد از قرآن کریم، همواره در کانون توجه پژوهشگران، ناقدان و زبانشناسان قراردارد. خطبه 198 نهج البلاغه از جمله خطبه‌های ادبی است که در آن امام علی(ع) دیدگاه خود نسبت به مسائل مختلفی از جمله تقوا، جهاد، توحید، قرآن و اسلام را بیان می‌کند. بررسی و تحلیل کلام آن حضرت از دیدگاه سبک‌شناسی در راستای آگاه‌سازی مخاطب از اسلوب بلیغ و فصیح ایشان بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش متن خطبه مذکور را، به روش توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار داده و به تبیین عناصر سبکی خطبه پرداخته است. کشف عناصر سبک ساز در متن خطبه و همچنین تبیین پیوند میان این عناصر و نقش آن‌ها در انتقال بهتر افکار امام از اهداف این پژوهش به شمار می‌آید. نتایج پژوهش بیانگر ارتباط تنگاتنگ سطوح مختلف سبک‌شناختی خطبه مذکور با یکدیگر است. در سطح ادبی امام (ع) در قالب استعاره‌ها، تشبیهات، انواع کنایه و مجاز تصویر آفرینی می‌کند. فن تکرار در خلق موسیقی درونی و تصویرسازی معانی موثر است، همچنین گستره واژگانی و کاربرد واژه‌های هم‌‌آوا، بهره‌گیری از ویژگی آوایی حروف در تکرار صامت‌ها و مصوت‌ها نمود آشکاری دارد. غنای موسیقی کناری متن در قالب انواع سجع بر قدرت کلام و تاثیر آن بر مخاطب نقش محوری دارد.

stylistic approach to nahj al-balaghah, sermon 198

stylistics, as one of the literary subjects, is a method of examining and analyzing texts, which in recent years has received special attention from critics. sermon 198 of nahj al-balaghah is one of the literary sermons in which imam ali (as) expresses his views on various issues such as piety, jihad, monotheism, quran, and islam. studying and analyzing ali’s (as) words from the stylistic point of view is very important to inform the audience about his eloquent and eloquent style. this research studies sermon 198 in a descriptive-analytical method and explains the stylistic elements of this sermon. discovering stylistic elements of this sermon, as well as explaining the link between these elements and their role in conveying the imam’s thoughts, are among the goals of this research. the results of the study indicate the close relationship between the different stylistic levels of this sermon. at the literary level, imam (as) creates images in the form of metaphors, similes, allusions, and allegories. the repetition feature is effective in creating inner music and visualizing meanings. also, the range of vocabulary and the use of homonymous words, using the phonetic features of letters in the repetition of consonants and vowels are evident. the richness of the harmony in the form of different types of versification has a central role in the speech’s power and its effect on the audience. the purposeful use of verbal sentences and the abundance of past tense verbs, as well as the use of different emphatic sentences to express the implied topics in this sermon, have led the imam’s speech to realism.