مولفه‌های سبک زندگی اخلاقی بر اساس حکمت 47 نهج‌البلاغه و بازتاب آن در دیوان صائب تبریزی

یکی از مهم‌ترین اموری که در آموزه‌های دینی به‌ویژه نهج‌البلاغه به آن توجه شده، فضایل و ارزش‌های اخلاقی است. امام علی علیه السلام در حکمت 47 نهج‌البلاغه به چهار فضیلت و سبک زندگی مهم اخلاقی «همت»، «صداقت»، «شجاعت» و «عفت» اشاره کرده است که آراسته شدن به آنها در پیمودن مسیر تکاملی و سعادتمندی انسان تاثیرگذار است. صائب تبریزی هم که از شاعران ادب فارسی در عصر صفویه بوده است، با تاثیری که از آموزه‌های دینی به‌ویژه نهج‌البلاغه و قرآن پذیرفته، به این چهار فضیلت مهم در دیوان خودش اشاره کرده است. هدف این پژوهش میزان توجه و بازتاب چهار فضیلت و سبک زندگی اخلاقی در اشعار صائب تبریزی است که با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که صائب تبریزی با تاثیرپذیری از سخنان امام علی علی علیه السلام، فضایل اخلاقی موجود در حکمت 47 نهج‌البلاغه را در دیوان خودش منعکس کرده و هدفش ترویج و تشویق مردم به کسب فضایل و رعایت سبک زندگی اخلاقی است نتایج و یافته‌ها نمایانگر آن است که تجلیات فضایل اخلاقی فوق در اشعار صائب و دیگر شاعران، حاکی از تاثیرپذیری آنان از آموزه‌های دینی است و اینکه آراسته شدن به فضایل اخلاقی و عمل به توصیه‌های الهی و امامان در سعادت فردی، اجتماعی، دنیوی و اخروی انسان تاثیر بسزائی دارد.

components of ethical lifestyle in nahj al-balaghah and its reflection in divan-e saib tabrizi

one of the most important things that have been paid attention to in religious teachings, especially nahj al-balaghah, is virtues and ethical values. in nahj al-balaghah (wisdom 47), imam ali (as) mentioned four important ethical virtues and lifestyles: diligence, honesty, courage, and chastity. that having them is effective for human evolution and happiness. saib tabrizi, who was one of the poets of persian literature in the safavid era, due to the influences of religious teachings i.e., nahj al-balaghah and the qur’an, mentioned these four important virtues in his divan. the purpose of this descriptive-analytical research is to investigate the reflection of these four virtues and ethical lifestyles in the poems of saib tabrizi and the amount of attention he has paid to them. the findings of the research indicate that saib tabrizi, influenced by the words of imam ali (as), reflected the ethical virtues of nahj al-balaghah (wisdom 47) in his divan. his purpose was to promote and encourage people to acquire virtues and observe an ethical lifestyle. so, the manifestations of these virtues in the poems of saib and other poets indicate that they are influenced by religious teachings. yet, having these ethical virtues and following the advice of god and imams has a great effect on the individual, social, worldly, and afterlife happiness of human beings.