الگوی کاربردی حقوق متقابل معلّم و شاگرد از منظر امیرالمومنین علی (ع)

شخصیّت برجسته و الهی امام علی علیه السلام نمونه انسان کامل است که خداوند ایشان را برای هدایت مردم به عنوان الگو و معلّم اخلاق برگزیده است؛ از این رو ضرورت دارد افکار و ایده‌هایش در موضوع تعلیم و تربیت مورد مطالعه قرار گیرد تا با دستیابی به یک الگوی کاربردی، از پیرویِ طرح‌های وارداتی که مناسب جامعه اسلامی نیست، پرهیز شود. معلّم و شاگرد به عنوان دو رکن مهم از ارکان فرهنگی جامعه به شمار می‌آیند، که شناخت و رعایت حقوق آنها موجب رشد و تعالی هرچه بهتر نظام تعلیم و تربیت خواهد شد. این مقاله با روش توصیفی– تحلیلی به بررسی الگوی کاربردی حقوق متقابل معلّم و شاگرد از منظر امام علی علیه السالم پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که امام علیه السلام حقوق متقابلی برای معلّم و شاگرد شامل: تواضع، فراگیری دانش، گستاخی و درشتی نکردن، مشورت کردن و ... در نظر گرفته است. از این رو معلّم باید با تاسی از آن حضرت از ایشان سرمشق گرفته و غبار جهل و نادانی را از صفحۀ سفید جان شاگرد بزداید و دانش آموز نیز در این فضای محبّت آمیز باید فراگیری را امری مقدس دانسته و با تمام وجود در یادگیری در کنار خودسازی تلاش نماید.

practical model of teacher and student mutual rights according to amir al-mu’minin ali (as)

imam ali (as) is an example of a perfect human being whom god has chosen as an ethical model and teacher to guide people. therefore, to achieve a practical model and avoid following imported plans that are not suitable for islamic society, the thoughts and ideas of imam ali (as) regarding education and training should be studied. teachers and students are considered two crucial cultural pillars of society, and knowing and respecting their rights will lead to the growth and excellence of the education system. this article has analyzed the practical model of teacher and student mutual rights from imam ali’s (as) perspective through a descriptive-analytical method. the present study’s findings indicate that imam considered mutual rights for the teacher and the student, including humility, acquiring knowledge, not being rude, consulting, etc. therefore, the teacher should remove the dust of ignorance from the soul of the students by following imam ali’s (as) thoughts and ideas, and the students should consider learning as a sacred entity and strive with all their heart in learning and self-improvement.