بازتاب حکمت عملی علوی در حدیقۀ سنائی با تکیه بر نهج‌البلاغه

حکمت عملی، مبحثی جامع، کاربردی و ناظر بر بایدها و نبایدهای زندگی فردی و اجتماعیست که در آثار تعلیمی- حکمی از بسامد بالایی برخورداراست. از ‌آن‌جایی که ادبیات فارسی پس از اسلام، همواره تحت تاثیر آموزه‌ها ، معارف قرآن و احادیث قرار داشته‌؛ نهج‌البلاغه، توامان با داشتن فصاحت و بلاغت، چند بعدی بودن و شمول آن بر آموزه‌ها و معارف الهی و حکمی، توانسته‌است به مثابه منبعی سرشار از آموزه‌های معنوی فردی و اجتماعی، مورد توجه ویژۀ نویسندگان،شاعران و ادیبان، قرار‌بگیرد. این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، به بررسی بازتاب مضامین مرتبط به حکمت عملی علوی نهج‌البلاغه در حدیقةالحقیقۀ سنائی پرداخته‌‌است. اثبات این بازتاب‌ها، در کنار اظهار ارادت خالصانۀ سرایندۀ آن، به امام علیg، نشان داده‌است که نهج‌البلاغه، یکی از منابع فکری سنائی، در سرودن حدیقه است و این اثر می‌تواند در راستای اشاعه فرهنگ اصیل اسلامی _ ایرانی و صیانت از میراث مکتوب، به عنوان پل ارتباطی، میان اندیشه‌های امام علی علیه السلام و مخاطبانش، نقش ویژه‌ای، ایفا کند.

reflection of alevi’s practical wisdom in hadiqa al-haqiqah based on nahj al-balaghah

abstract    practical wisdom is a comprehensive, applicable topic that observes the dos and don’ts of individual and social life, which has a high frequency in didactic works. after islam, persian literature has always been influenced by the teachings of the quran and hadiths. on the other hand, due to its eloquence, multi-dimensional nature, and divine teachings, nahj al-balaghah has attracted the particular attention of poets and writers as a rich source of personal and social spiritual teachings. with a descriptive-analytic method based on library studies, this research has investigated the reflection of related themes to the practical wisdom of alavi nahj al-balaghah in hadiqa al-haqiqah sana’i. the proof of these reflections, along with the sincere devotion of their composer to imam ali (as), has shown that nahj al-balagha is one of the intellectual sources of sanaa in the composition of hadiqa. so, this work can play a unique role in promoting authentic islamic-iranian culture and protecting written heritage as a bridge between the thoughts of imam ali (as) and the audiences of this work.