واکاوی رویکرد اجتماعی شیخ محمدجواد مغنیه در شرح «فی ظلال نهج البلاغه»

حلّ مسائل و مشکلات اجتماعی عصر حاضر، یکی از دغدغه‌های مهم اندیشمندان دینی به شمار می‌‌آید. در این میان، شیخ محمدجواد مغنیه از نویسندگان نواندیش لبنانی است که با رویکرد اجتماعی، شرح «فی ظلال نهج البلاغه» را با زبانی ساده و مختصر برای بهبود مسائل اجتماعی عموم مردم به نگارش درآورد. او در این شرح، سعی کرده است که کلام حضرت علی علیه السلام، را با مسائل عصر جامعه خود تطبیق دهد و راه حل‌هایی برای مشکلات جامعه به دست آورد. براین اساس، در این پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی، برای تبیین رویکرد اجتماعی مرحوم مغنیه در «فی ظلال نهج البلاغه» تمام مباحث ذیل کلام حضرت علی علیه السلام مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. در این پژوهش مشخص گردید؛ اگر چه مرحوم مغنیه به صراحت، بحث اصالت فطری بودن اجتماع را بیان نکرده است؛ امّا اجتماعی زیستن را امری فطری می‌داند. او مصلحت فرد و جامعه را کامل‏ کننده یکدیگر می‌داند و معتقد است رفتار فرد بر رفتار اجتماع و بالعکس تاثیر دارد و اصلاح فرد باعث اصلاح جامعه و بالعکس می‌شود. از نگاه ایشان مهم‌ترین مفاهیم اجتماعی؛ ویژگی‌های رهبر جامعه و همچنین ویژگی‌های اندیشمندان دین است. او در این بحث ستمگران معاصر را معرفی کرده و راهکارهای مبارزه با آنها را تبیین نموده است.

analyzing the social approach of sheikh mohammad javad mughniyeh in description of the shadows of nahj al-balaghah

solving the social issues and problems of the present era is one of the important concerns of religious thinkers. meanwhile, sheikh mohammad javad mughniyeh is a lebanese writer who wrote the description of the shadows of nahj al-balaghah with a social approach in a simple and concise language to improve the general public’s understanding of social issues. in this description, he has tried to adapt the words of imam ali (as) to find solutions to the problems of his society. this study is descriptive and analytical in nature, with the goal of explaining and evaluating the late mughniyeh’s social approach in the shadows of nahj al-balaghah, particularly in the words of imam ali (as). in this research, it was determined that although the late mughniyeh did not explicitly discuss the innate nature of community, he considered social living a natural phenomenon. he assumed that an individual’s interest and a society’s interest complete each other, and he believed that an individual’s behavior can affect a society’s behavior and vice versa, and that the reformation of an individual leads to the reformation of a society and vice versa. according to him, the most important social concepts are the characteristics of a society’s leader and religious thinkers. in this discussion, he has introduced the contemporary oppressors and explained the ways to fight against them.