ارائه الگوی سازمان سالم در مبارزه با فساد اداری از منظر نهج البلاغه

آموزه‌های دین اسلام سرشار از راهکارها و راه‌حل‌های در جهت ایجاد سازمان سالم و پیشگیری از بروز فساد و مبارزه با آن در جامعه می‌باشد، چنان‌که پیامبر و پیشوایان دین در عمل نیز اهتمام جدی به این امر داشته‌اند. در فقه شیعه، نهج ‏البلاغه بعد از قرآن کریم در زمره‌ی برجسته‌ترین منابع تاریخ اسلام و مهمترین کتاب دینی شیعیان بوده و اصول حکومت و زمامداری با رویکردی اسلامی به تفصیل شرح داده شده است، که یکی از جذاب‌ترین فرازهای آن نیز دلالت‌هایی است که بر نحوه اداره صحیح سیستم‌های اجتماعی وجود دارد. از طرفی راه‌حل‌هایی که برای اصلاح جوامع ارائه می‌گردد، باید براساس ارزش‌های پذیرفته شده همان جامعه باشد. بر این اساس در جامعه اسلامی نیز می‌بایست راه حل‌های اصلاحی، متناسب با الگوها و آموزه‌های اسلامی ارائه گردد، زیرا راهبردهای غربی در بسیاری از موارد لزوماً از سوی ایده‌های اسلامی مورد حمایت واقع نمی‌شوند. از این‌رو، هدف این پژوهش آن است تا با استعانت از نهج البلاغه، به الگویی اسلامی در جهت ایجاد سلامت سازمانی و کاهش فساد اداری دست یابد. به همین منظور با استفاده از استراتژی پژوهشی نظریه داده‌بنیاد، مضامین کتاب ارزشمند نهج‏البلاغه بررسی، و پس از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، در مجموع 87 گزاره مفهومی در مرحله کدگذاری باز شناسایی و در مرحله کدگذاری محوری به 27 مقوله تبدیل گردید. در نهایت در مرحله کدگذاری انتخابی الگوی سازمان سالم در مبارزه با فساد اداری از منظر نهج البلاغه، طراحی گردید.

Providing A Model for Healthy Organization Against Bureaucratic Corruption According to Nahj Al-Balaghah

Islamic teachings are full of strategies that create a healthy organization and prevent corruption and fight against it in society. Prophet and religious leaders also have paid serious attention to this matter. In Shiite jurisprudence, Nahj al-Balaghah is one of the most prominent sources in Islam’s history and the Shiites’ religious book after the Holy Quran. This book precisely explains the principles of administration based on the Islamic approach. Among the sensational phrases of Nahj al-Balaghah are the ones that imply the proper management of social systems. Moreover, the solutions offered for the reform of societies must be based on society’s accepted values. Accordingly, in Islamic society, solutions should be provided by Islamic models and teachings because Islamic ideas do not necessarily support Western strategies in many cases. Therefore, this study aims to provide an Islamic model to create organizational health and reduce bureaucratic corruption using Nahjul Balagha. For this purpose, using data-based theory, the contents of Nahj al-Balagheh were examined. After three stages of open, axial, and selective coding, a total of 87 conceptual propositions were identified in the open coding stage and converted into 27 categories in the axial coding stage. Finally, in the selective coding stage, the healthy organization model in the fight against bureaucratic corruption was designed according to Nahj al-Balaghah.