واکاوی دوگان آرمان واقعیت در اندیشه و سیره علوی با تاکید بر عزل و نصب حاکمان

در مسیر تغییر جامعه از وضعیت موجود به ایده آل، واقع‌گرایان در موضعی منفعلانه تسلیم واقعیت‌های موجود می‌شوند. از سوی دیگر آرمان‌گرایان در هر شرایطی به آرمان‌های خود پایبند بوده و کوچک‌ترین عقب‌نشینی از مواضع آرمانی را محافظه‌کاری تلقی می‌کنند. گروه سوم در تزاحم آرمان با واقعیت های موجود، امکانات و مصحلت‌های جامعه را نیز در نظر گرفته و مسیر آرمان گرای واقع بینانه را در پیش می‌گیرند. مقاله حاضر بر آن است تا رویکرد امیرمومنان (ع) را در زمینه عزل و نصب حاکمان بر اساس سه رویکرد مذکور نشان دهد. پافشاری امیرمومنان(ع) بر عزل معاویه و ابقای ابوموسی اشعری نه بر اساس آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی، بلکه بر مبنای آرمان‌گرایی واقع‌بینانه است. توجه به شرایط متفاوت سیاسی اجتماعی کوفه و شام از یک‌سو و اولویت‌بندی در عزل حاکمان ناشایسته سبب اتخاذ چنین رویکردی گردید.

A Restudy of Reality and Ideality in Imam Ali`s Thoughtwith an Emphasis on Deposing and Appointing the Rulers

In changing society from current situation to an ideal one, realists follow current realities. Idealists, however, are faithful to their ideals in all conditions and count any withdrawal from their ideal positions as conservative. A third group may be found that in the case of inflict between ideals and real possibilities, act as a realist idealist and bring the real limitations into consideration. In the paper, it has been intended to explain Imam Ali`s approach in deposing and appointing the rulers with regard to the mentioned tendencies. His insistence on deposing Mu`wiyah and surviving Abu Musa Asha`ri may not be explained on the basis of pure realism and idealism. It may be reasonable only on the basis of realist idealism. Imam`s attention to different political and social conditions of kufa and sham from on hand and priority in deposing illegal rulers has led him to take the position.