مولفه ها و آسیب های مهارت گفت و گو بر مبنای حکمت های نهج البلاغه

انسان موجودی اجتماعی است. شاکله اجتماع از روابط فردی شکل می‌ گیرد که این روابط، آداب خاصی را می ‌طلبد تا تعامل مفید و موثری بین افراد جامعه برقرار شود. یکی از مهمترین این آداب در رشد فرهنگ اجتماعی آدمی، مهارت گفت و گو است. لازمه این مهارت آشنایی با مولّفه‌ها وآسیب‌های آن است که با بررسی و کنکاش در متون دینی به ویژه نهج البلاغه، می ‌توان به آن دست یافت. مقاله حاضر با هدف شناخت مولفه‌ها و آسیب‌های مهارت گفت و گو بر پایه حکمت ‌های نهج ‌البلاغه، می ‌کوشد با ساختاری توصیفی- تحلیلی، برخی مستندات و مصادیق این مهارت و آسیب ‌های آن را، به روش کتابخانه ‌ای از نهج ‌البلاغه استنباط و تبیین و تحلیل نماید. یافته ‌های پژوهشی حاکی از آن است که مهارت گفت و گو، زمانی به بالاترین سطح تاثیر خود می ‌رسد که سنجیده سخن بگوییم، به موقع سکوت کنیم، مخاطب و موقعیت خود را درک کنیم، جمله ‌های ما فصیح و بلیغ باشد، در صورت نیاز با پرسش، از معلومات، تجربه و مشورت دیگران بهره‌مند شویم و راز داری را  لازمه گفت و گوی سالم بدانیم. در این میان پرحرفی، دروغ گویی، چاپلوسی، ادعا داشتن، جدال و بدگمانی می ‌تواند آسیب جدی در مسیر گفت و گوی اثر بخش باشد. بنابراین اصل حاکم بر تمام مولّفه ‌ها و اساس دور بودن از آسیب ‌های گفت و گو که از حکمت ‌های نهج البلاغه به عنوان الگو و شاخص، قابل استنباط است، کنترل آگاهانه زبان است.

Exploring the components and issues of communication skills based on the wisdom of Nahj al-Balaghah

Human being is a social species. Individual relationships shape the structure of society. These relationships require particular etiquette to establish a valuable and effective interaction between people. One of the most important of these etiquettes in the development of social culture is communication skill. This skill requires familiarity with its components and issues, which can be achieved by studying religious texts, especially Nahj al-Balaghah. This article aims to identify the components and issues of communication skills based on the wisdom of Nahj al-Balaghah. It uses a descriptive-analytic and a library method to deduce and explain instances of this skill and its issues in Nahj al-Balaghah. Research findings indicated that communication skill might reach its highest level of effectiveness in these cases; in the case of speaking thoughtfully, remaining silent in time, understanding the audience and situation, making eloquent sentences, asking a question if needed, using the information and experience, and advising others, and observing confidentiality. In the meantime, talkativeness, lying, flattery, arguing, and suspicion can seriously damage practical communication. Therefore, what can be deduced from the wisdom of Nahj al-Balaghah as a model and indicator is that the principle that governs all the components and the basis of being away from communication issues is the conscious control of the tongue.