الگوی ساختاری تفسیری نظارت بر مسئولان حکومت اسلامی در نهج‌البلاغه

زمینه و هدف: نظارت بر عملکرد مسئولان حکومتی از ابزارهای مهم سلامت و پیشرفت جامعه است. این موضوع در قالب‌های مختلفی همچون نامه‌ها، خطبه‌ها و سخنان حکیمانه امیرمومنان علی علیه السلام در نهج‌البلاغه و برخی کتاب‌های دیگر گردآوری شده است. در این تحقیق نظارت بر مسئولان حکومت اسلامی را در نهج‌البلاغه بررسی می ‌کنیم. روش: مقاله حاضر با رویکرد کیفی و به روش ساختاری- تفسیری تدوین شد. در این راستا اطلاعات اولیه با بهره‌گیری از اسناد معتبری چون نهج‌البلاغه استخراج گردید و سپس مفاهیم مرتبط با نظارت بر امور مسئولان حکومتی در قالب روش تحلیل محتوا، استخراج و استنباط شده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در سیره مدیریتی امیرمومنان علی علیه السلام انتصاب مدیران اصلح در پست‌های کلیدی و نظارت آشکار بر فعالیت مسئولان از اصول مهم نظارت بر فعالیت مسئولان حکومتی است. تحقق این مهم منوط به انتخاب ناظران متعهد و امانت‌داری است که مصالح جامعه اسلامی را در نظر بگیرند. نظارت مستقیم حاکم و برخورد قاطع با مسئولان متخلف نقشی مهم در حرکت صحیح سیستم حکومتی دارد. نتایج: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که: نظارت بر عملکرد مسئولان حکومتی در صیانت فردی و اجتماعی آنان نقش مهمی دارد. توجه به مواردی از قبیل خودنظارتی، شناختِ درستِ مسئولیت‌ها و ارائه بازخورد نظارت به مسئولان در بهبود عملکرد آنان موثر است. بر اساس نتایج تحقیق، اقدام‌های پیشگیرانه در انتصاب مسئولان و انتخاب افراد صالح مهم‌ترین مولفه است.

Interpretive - structural model of monitoring officials of Islamic government in Nahj al-Balaghah

Monitoring the performance of government officials is an essential tool for the health and development of society. This subject has been collected in various formats such as letters, sermons, and wise sayings of Amir al-Mu’minin Ali (AS) in Nahj al-Balaghah and other books. In this study, we investigate the supervision of Islamic government officials in Nahj al-Balaghah. The present article was conducted with a qualitative approach and a structural-interpretive method. In this regard, the initial information was extracted using valid documents such as Nahj al-Balaghah. The author used content analysis to extract and infer the concepts related to monitoring the affairs of government officials. The research findings show that in the managerial life of Amir al-Mu’minin Ali (AS), the appointment of good managers in critical positions and their unlimited monitoring is one of the principles of monitoring the activities of government officials. The realization of this vital issue depends on the selection of committed and trustworthy observers who consider the interests of the Islamic society. Direct monitoring and taking decisive action against violating officials play an essential role in the proper functioning of the government system. This study showed that monitoring the performance of government officials has a vital role in their personal and social protection. Paying attention to self-monitoring, recognizing responsibilities, and providing feedback to officials can effectively improve their performance. According to the research results, preventive measures are the most important component in appointing officials and selecting competent individuals.