تقسیمِ مساویِ بیت‌المال در سیره امام علی علیه السلام و واکاوی علل آن

واکاوی سیره امام علی علیه السلام در تقسیم بیت‌المال نشان می‌دهد آن حضرت بیت‌المال را به صورت مساوی در بین مسلمانان تقسیم می‌کرد و کسی را بر دیگری ترجیح نمی‌داد. سوالی که در این جا مطرح شده این است که چرا امام علی علیه السلام در این‌باره سوابق ایمانی افراد، از جمله زمان اسلام آوردن آنان و یا سوابق جهادی آنان را لحاظ نمی‌کرد؟ این پژوهش که با بررسی منابع متقدم و بهره‌گیری از روش تحلیل تاریخی سامان یافته، نشان می‌دهد اولاً: موارد مصرف بیت‌المال در دوره امام علی علیه السلام منحصر به تقسیم مساوی آن نبوده، بلکه بخش عمده‌ای از آن در امور دیگری چون رسیدگی به اقشار نیازمند و از کارافتادگان، مجاهدان مسلمان، هزینه‌های جنگ، پرداخت حقوق و دستمزد ماموران دولتی مصرف می‌شده است. ثانیاً: آن حضرت ضمن توجه به ارزش و جایگاه افراد، استنادش در این شیوه، به قرآن کریم و سیره رسول خداصلی الله علیه و آله بوده است.

Equal Division of the Bayt al mal in the Seerah of Imam Ali (A.S.) and Its Reasons

An analysis of Imam Ali’s (A.S.) seerah in the bayt al mal division shows that he divided the bayt al mal equally among the Muslims and did not prefer one over the other. The question that arises is why Imam Ali did not consider the religious records of individuals in this regard, including the time of their conversion to Islam or their jihadist records? This study, which examines the earlier sources and uses organized historical analysis, shows that the use of the bayt al mal in the period of Imam Ali (A.S.) was not limited to its equal distribution. Yet, a large portion of it was used for needy and disabled people, Muslim Mujahideen, war expenses, and government officials’ salaries. Also, while considering individuals’ value and position, Imam used to refer to the Quran and the seerah of the prophet in this way.