کاربست مطالعات زبان شناختی بر فهم نوین نهج البلاغه-مطالعه موردی جلوه گفتاری زبان

مطالعات میان رشته‌ای از موضوعات جدید در علم محسوب می‌شود که برآیند پیچیدگی مسائل و غیرخطی بودن روابط اجتماعی میان حوزه‌های مختلف معرفت است که شناخت آنها را از طریق روش‌های رشته‌ای تقریباً غیر ممکن ساخته است. علوم انسانی نیز به جهت آن که غیر خطی بودن روابط در آن‌ها بارزتر است، نیاز بیشتری به استفاده از روش میان رشته‌ای برای پیش‌برد اهداف خود دارد. یکی از این روش‌ها بهره‌‌گیری از مطالعات شناختی و به ویژه زبان‌شناسی شناختی است. در این رشته، نظریه نوین «استعاره مفهومی» ارائه شده است که می‌توان از این نظریه در مطالعات دینی استفاده نمود. در پژوهش حاضر ابتدا به معرفی این نظریه ضرورت کاربست آن در مطالعات نهج‌البلاغه پرداخته می‌شود؛ سپس با بررسی مفهوم «گفتار» در نهج‌البلاغه بر اساس نظریه استعاره مفهومی، به تاثیر این دیدگاه بر نحوه فهم گزاره‌های دینی اشاره می‌شود. پرسش اصلی این است که مفهوم «گفتار» در نهج‌البلاغه، چگونه مفهوم‌سازی شده و بر درک چه حوزه‌هایی از معارف اثرگذار بوده است. به همین منظور ابتدا تمام عبارات مشتمل بر واژه«قول» استخراج و حوزه‌های مبدا استعاره مفهومی آن بررسی گردید. بررسی عبارات استعاری مرتبط با این واژه بیانگر آن است که اولاً «گفتار» در نهج‌البلاغه، با استفاده از چند مفهوم مبدا مانند شئ، ظرف مکان و... ساختاربندی شده و با بررسی عبارات استعاری حاوی مفهوم گفتار مشخص شد که این جلوه از زبان در نهج‌البلاغه، برای تبیین مفاهیم انتزاعی مانند آثار و تبعات سخن، اطاعت، اهمیت گفتار به موقع، دروغ، مجادله، انطباق قول و فعل و ... به کاررفته است؛ ثانیاً توسیع معنایی درباره مفهوم«گفتار»در نهج‌البلاغه در پرتو نظریه استعاره معاصر، رخ داده است.

Application of Linguistic Studies on Novel Understanding of Nahj al-Balaghah A Case Study of Spoken Language

Interdisciplinary studies are among the new topics in science. They are the outcome of the complexity of problems and the nonlinearity of social relations between different fields of knowledge, which has made it almost impossible to understand them through interdisciplinary methods. The humanities also need to use interdisciplinary methods to advance their goals because the nonlinearity of relationships is more pronounced in them. One of these methods is the use of cognitive studies, especially cognitive linguistics. In this field, a new theory of &conceptual metaphor& can be used in religious studies. In the present study, first, authors introduced the theory and explained the necessity of its application in Nahj alBalaghah studies; then, by examining the concept of &speech& in Nahj alBalaghah based on the theory of conceptual metaphor studied the effect of this view on the way of understanding religious propositions. The main question is how the concept of &speech& is conceptualized in Nahj alBalaghah, and its understanding can affect which areas of knowledge. For this purpose, first, all expressions containing the word &promise& were extracted, and the origins of its conceptual metaphor were examined. Examination of metaphorical expressions related to this word indicated that firstly, &speech& in Nahj alBalaghah was structured using several concepts of origin such as object and place. Furthermore, examining metaphorical expressions containing the meaning of speech, it was indicated that this linguistic feature had been used to explain abstract concepts in Nahj alBalaghah, such as the effects and consequences of speech, obedience, the importance of timely speech, lies, controversy, adaptation of words and deeds. Secondly, the semantic expansion of the concept of &speech& in Nahj alBalaghah has taken place in the light of contemporary metaphorical theory.