فلسفه و بحرانِ خرد در اندیشه هورکهایمر
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کیخایی آیدین
|
|
منبع
|
نقد و نظر - 1396 - دوره : 22 - شماره : 1 - صفحه:147 -171
|
|
|
|
|
چکیده
|
این مقاله به بررسی مفهوم فلسفه در اندیشه ماکس هورکهایمر می‌پردازد. هورکهایمر میان دو گونه خرد، یعنی خرد ذهنی و خرد عینی تمایز قائل شده و استدلال می‌کند که اندیشه معاصر غرب، در نتیجۀ چیرگی خرد ذهنی دست‌خوش بحران شده است. از جمله تجلّی‌های این بحران ناسازگاری، نگرش‌های نسبی‌گرایانه و جزم‌اندیشانه به مفهوم حقیقت است. هورکهایمر راه برون‌رفت از این بحران را در مفهومی دیالکتیکی از فلسفه می‌جوید. این مقاله به بررسی تحلیل هورکهایمر از دو گونه خرد و نیز تشریح تناقض‌های حاصل از چیرگی یک گونه خردورزی بر گونۀ دیگر می‌پردازد. به‌ویژه نگرش هورکهایمر درباره مفهوم حقیقت بررسی شده و مقاله درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش است که آیا فلسفه او قادر است مفهومی بینابینی از حقیقت ارائه دهد که از جزم‌اندیشی و نسبی‌گرایی به‌یکسان دور باشد؟
|
|
کلیدواژه
|
ماکس هورکهایمر، خرد ذهنی، خرد عینی، دیالکتیک، نسبی‌گرایی
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
aidinkeikhaee@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|