|
|
نگاهی به مبناگرایی سنتی در فلسفه غرب؛ از یقین دکارت تا خطاناپذیری بونجور
|
|
|
|
|
نویسنده
|
اکرمی وحیده ,مبینی علی محمد
|
منبع
|
نقد و نظر - 1392 - دوره : 18 - شماره : 1 - صفحه:82 -101
|
|
|
چکیده
|
دکارت، به عنوان یکی از نمایندگان برجسته مبناگرایی سنتی، برای دستیابی به یقین، شک عام دستوری را نقطه آغاز قرار میدهد و بر اساس آن، در نخستینگام به وجود خود یقین میکند و از این طریق، معرفت به خدا و جهان را تبیین میکند. او در مسیر فکری خود تلاش میکند از اعتبار حواس که احتمال خطا دارند، بکاهد و ارزش بیشتری به شهود ذهنی دهد. دکارت وضوح و تمایز را ملاک حقیقت میداند و مصونیت از هر شک ممکن را معیاری برای یقین به شمار میآورد. بونجور که از معرفتشناسان معاصر است، در دفاع از مبناگرایی سنتی، با بیان انتقاداتی بر دکارت، میکوشد تا نظریه یقین دکارت را از نقدها بپیراید و به معیاری جدید برای خطاناپذیری باورها برسد. نظریه «آگاهی سازنده» بونجور راهی در تبیین باور خطاناپذیر میباشد. آگاهی سازنده یک مرحله هوشیاری غیر مفهومی است که با فرایند توصیفی میتوان آن را به باور مفهومی تبدیل کرد. از این منظر، دیدگاه بونجور با اندیشه علم حضوری در فلسفه اسلامی قابل مقایسه است، با این تفاوت که از دیدگاه بونجور، در باورهای برآمده از آگاهی غیر مفهومی احتمال خطا وجود دارد، ولی توجه به آن معقول نمینماید.
|
کلیدواژه
|
معرفت ,باور ,یقین ,خطاناپذیری ,مبناگرایی ,دکارت ,بونجور
|
آدرس
|
پژوهشگر مرکز پژوهشی موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (نویسنده مسیول), ایران, پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
mobini2@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|