|
|
تناسب و سازگاری وجودی به منزله ارزش بنیادین
|
|
|
|
|
نویسنده
|
مبینی علی محمد
|
منبع
|
نقد و نظر - 1392 - دوره : 18 - شماره : 1 - صفحه:2 -33
|
|
|
چکیده
|
مفهوم تناسب و هماهنگی، پیوند وثیقی با مفهوم خوبی دارد و در بسیاری از موارد این مفهوم در معنای خوبی لحاظ میشود. خوببودن یک وسیله برای یک هدف، به معنای مناسببودن آن وسیله برای رسیدن به آن هدف است و خوببودن یک چیز برای انسان به معنای مناسببودن آن برای انسان است. در این مقاله، ادعا میشود که خوبی ارزشی و بهویژه خوبی اخلاقی نیز بر اساس مفهوم تناسب قابل تبیین است. مدعای اصلی این است که همه ارزشها بهویژه ارزشهای اخلاقی از تناسب و هماهنگی وجودی برمیخیزند و اساسیترین تناسب و هماهنگی که خاستگاه ارزش است، تناسب و هماهنگی وجودی میان خداوند و مخلوقات او است. نظریههای دیگری نیز وجود دارند که ارزش اخلاقی را بر اساس مفهومی از تناسب تبیین کردهاند، ولی از آنجا که معنایی فراگیر از آن را در ذهن نداشتهاند، از تبیین ارزش در پایهایترین مرحله ناکام ماندهاند. تناسبی که در این مقاله خاستگاه ارزش شمرده میشود، تناسبی فراگیر و مطلق است که میان همه موجودات و در راس آن میان مخلوقات و خداوند برقرار میشود و در این گونه تناسب، هر موجودی هم جایگاه وجودی خود را در عالم به رسمیت میشناسد و به آن پایبند میماند و هم نقش وجودی موجودات دیگر را نسبت به خود پذیرا خواهد بود. چنین تبیینی از ارزش هم با ارتکازات ما همخوانی دارد و هم پاسخی قانعکننده به بسیاری از پرسشها فراهم میکند.
|
کلیدواژه
|
ارزش ,اخلاق ,خوبی ,تناسب وجودی ,هماهنگی
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
mobini2@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|