مفهوم وظیفه‌گرایی در معرفت‌شناسی پلانتینگا

بحث و مسئلۀ اصلی مقاله، ادعای پلانتینگا دربارۀ حل معضل معرفت‌شناسی سنتی است که با روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. هدف مقاله نشان‌دادن ادعای نادرست پلانتینگا دربارۀ مفهوم وظیفه‌گرایی در معرفت‌شناسی است. پلانتینگا در معرفت‌شناسی کوشیده است با حذف مولفۀ وظیفه و درون‌گرایی، معضل معرفت‌شناسی معاصر را حل کند. وی تحلیل خود از توجیه و درون‌گرایی را نشئت‌گرفته از نظریۀ وظیفه‌گرایانۀ دکارت و لاک در معرفت‌شناسی می‌داند. در نزد دکارت و لاک، موجه‌بودن باورها با وظیفه و الزام تعریف‌پذیر است. اگرچه پلانتینگا به نظریه‌های معرفت‌شناسی درون‌گرایانه و عنصر وظیفه انتقاد می‌کند، نقد او به وظیفه‌گرایی به معنای نفی تکلیف معرفتی نیست، بلکه او وظیفۀ معرفتی را در دایرۀ محدود قرینه‌گرایان نمی‌گنجاند. محتوای نظریۀ ضمانت پلانتینگا با نوعی دیگر از وظیفه‌گرایی جمع‌شدنی است. افزون بر این، بی‌نیازبودن به دلیل و برهان در دیدگاه او، در چارچوب برداشت هنجاری از توجیه است. باورهای پایه حاصل نگاه وظیفه‌گرایانه وی از توجیه است. پلانتینگا معیاری دربارۀ محتوای باورهای پایه تعیین نمی‌کند و پایه‌بودن را تخطی‌نکردن از وظایف معرفتی می‌داند. بدین ترتیب، او همچنان در بند انجام وظایف و تکالیف معرفتی است؛ بنابراین نتیجه به‌دست‌آمده از این نوع نگرش و دیدگاه، لوازمی دارد، از جمله اینکه می‌تواند به درون‌گرایی منجر شود. درواقع همان مشکلی که پلانتینگا منتقد آن بود، خود، با همان مواجه شد.

the concept of deontologism in plantinga’s epistemology

the main question of this article is plantinga’s claim to have resolved the problem of traditional epistemology, analyzed through a descriptive-analytical approach. the aim is to demonstrate the inaccuracy of plantinga’s claim regarding the concept of deontologism in epistemology. in his epistemology, plantinga attempts to resolve the challenges of contemporary epistemology by eliminating the components of duty and internalism. he traces his analysis of justification and internalism back to the deontological theories of descartes and locke, who defined the justification of beliefs in terms of duty and obligation. although plantinga criticizes internalist epistemology and the element of duty, his critique of deontologism does not amount to a denial of epistemic obligation. rather, he rejects the confinement of epistemic duty to the framework of evidentialism. in fact, the core of his warrant theory remains compatible with a different form of deontologism. moreover, his view that belief does not require evidence or argument is framed within a normative interpretation of justification. his foundational beliefs emerge from a deontological understanding of justification. however, plantinga does not specify criteria for the content of basic beliefs; instead, he defines their foundational status in terms of not violating epistemic duties. thus, he remains bound to the fulfillment of epistemic obligations. the implications of this perspective include the possibility that his position could lead back to internalism—ironically, the very problem that plantinga sought to overcome ultimately confronts him in his own theory.