روش‏شناسی مطالعۀ تاریخ انگاره‏ها در مهدویت

پندارها و پنداشت‏ها در فضای مهدویت، که راقم مناسبات اجتماعی منتظِر با مقولۀ مهدویت است، به وضعیت‌سنجی نیاز دارد. این وضعیت سنجی با هدف تمییز باور صحیح از باورهای ناصحیح انجام می‏شود که در دو قالب تطبیق با واقع و تبیین حقایق، امکان بررسی دارد. پندارها یا انگاره‏ها در مهدویت توانایی آن را دارند تا در سه محور اساسی مورد مطالعه قرار گیرند: 1. مطابقت انگاره با واقع و حقیقت؛ 2. احتمال القای حقیقت در تاریخ؛ 3. پیامدسنجی و برداشت‏ها. مطالعۀ این سه محور نیازمند روش متمایزی است تا انگارگی موضوع مورد نظر را از قطعیت آموزه تشخیص دهد. این روش در شش مرحلۀ انگاره‌یابی، جمع‌آوری منابع، ارزیابی منابع، ارزیابی متن، تحلیل محتوا و پیامدسنجی انجام می‌شود و مجموع مراحل ششگانه در مقام پاسخ به چگونگی مطالعۀ تاریخ انگاره‏ها در مهدویت و به عنوان الگویی جامع برای مطالعه تاریخ انگاره‏ها در مهدویت معرفی شده‏اند. با استفاده از روش مطالعۀ تاریخ انگاره‏ها، همۀ گزاره‏های یک انگاره در مهدویت مطالعه می‌شود تا افزون بر کشف مبدا پیدایش انگاره، تاثیریافتگی آن از شرایط و نیروهای اجتماعی و نیز پیامدهای تهدیدگون آن بررسی گردد. این پژوهش با روش فراترکیب، به بررسی انگاره‏ها، ذهنیات، رویکردها و پیامدها پرداخته است.

the methodology for studying the history of ideas in mahdism

ideas and assumptions within mahdism, which shape how individuals relate to mahdism, need to be examined for their validity. this examination aims to distinguish accurate beliefs from inaccurate ones by comparing them with facts and explaining realities. the study of mahdist ideas can be categorized into three main areas: (1) the alignment of ideas with facts and reality, (2) the potential for historical truth, and (3) the examination of consequences and interpretations. to address these areas, a specific methodology is required to separate the conceptual from the doctrinal. this methodology consists of six stages: notion identification, source collection, source evaluation, textual analysis, content analysis, and consequence study. these stages provide a comprehensive model for studying the history of ideas in mahdism. by applying this method, one can investigate all propositions related to mahdism to uncover not only the origins of ideas but also their social influences and potential repercussions. this research uses a meta-synthesis approach to address notions, mindsets, and their consequences.