تحلیل نظریۀ محمود ایوب با عنوان رنج رهایی ‌بخش در اسلام

این مقاله با روش تحلیلی به نظریۀ محمود ایوب با عنوان رنج رهایی‌بخش در اسلام می‌پردازد. وی در این نظریه، از آموزۀ رنج رهایی‌بخش در مسیحیت الهام گرفته است که در آن مصائب و رنج‌های عیسی مسیح علیه السّلام به عنوان فدیه‌ای برای نجات بشر و رهایی ایشان از بردگی گناه معرفی می‌شود. ایوب با درنظرگرفتن اینکه رنج‌ها و شهادت امام حسین علیه السّلام در کربلا سبب اعطای حق شفاعت از جانب خداوند به ایشان، در مقیاسی بسیار وسیع گردید؛ به‌طوری‌که بشریت را با آن مورد شفاعت قرار می‌دهند و از آتش عذاب نجات خواهند داد، به ارائۀ الگویی برای رهایی‌بخشی و نجات بر اساس آموزه‌های اسلام و کلام تشیع امامی پرداخت. در این مقاله، الگوی ایوب هم از جهت اصطلاحات کلامی و هم تطابق با آموزه‌های بنیادین کلام تشیع امامی مورد بررسی انتقادی قرار می‌گیرد و در انتها تلاش می‌شود تا دفاعیه‌ای نیز از این نقدها ارائه شود. درنهایت این مقاله با امکان‌سنجی و ظرفیت‌سنجی مفهوم رهایی‌بخشی در کلام شیعه، در تلاش است تا مسیر دیگر پژوهش‌ها را برای بررسی سازگاری کامل آن با مبانی کلامی تشیع امامی هموار سازد.

an analysis of mahmoud ayoub’s theory of redemptive suffering in islam

deploying the analytical method, this article addresses mahmoud ayoub’s theory of redemptive suffering in islam. this theory was inspired by the christian doctrine of redemptive suffering, wherein jesus christ’s passions are considered an atonement for the deliverance and salvation of humanity, liberating them from slavery to sins. considering that imam al-husayn’s suffering and martyrdom in karbala granted him the right to intercession, through which he can deliver people from the fires of hell, ayoub presents a model for redemption and salvation based on islamic doctrines and imami shiite theology. this article provides a critical examination of ayoub’s model. finally, by assessing the possibility and potentiality of the concept of redemption in shiite theology, the article aims to pave another path for research on its full compatibility with the theological principles of imami shiism.