|
|
تجربۀ دینی از دیدگاه محمد مجتهدشبستری در بوتۀ نقد
|
|
|
|
|
نویسنده
|
علیزاده مریم ,حاجی بابایی حمیدرضا ,واحد جوان وحید
|
منبع
|
نقد و نظر - 1400 - دوره : 26 - شماره : 4 - صفحه:97 -126
|
|
|
چکیده
|
تجربۀ دینی یکی از مسائل مهم در فلسفۀ غرب پس از رنسانس است که تحولاتی را در اندیشۀ معرفتی برخی از نواندیشان مسلمان ایجاد نمود. محمد مجتهدشبستری نیز متاثر از همین تحولات، تجربۀ دینی را بهعنوان هستۀ اصلی همۀ ادیان قرار میدهد و معتقد است عقاید، اعمال و احکام دینی تابعی از تجربههای دینی هستند. تجربۀ دینی از نگاه او دارای معقولیت و معرفتبخشی است و آیات قرآن نیز باید با رویکرد تجربۀ دینی فهمیده شود. از آنجا که این رویکرد تاثیر قابل توجهی در برداشت از قرآن کریم دارد، بررسی دیدگاه مجتهدشبستری ضروری به نظر میرسد. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی تجربۀ دینی از دیدگاه مجتهدشبستری و با روش تحلیلیانتقادی ضمن بررسی ادعای او به این نتیجه دست یافت که تجربۀ دینی محصول فلسفۀ مسیحیت است و تطبیق آن بر اسلام نادرست است. وحی نبوی بر خلاف تجربۀ دینی امری اختصاصی است و با آن تفاوت ماهوی دارد. دادههای احساسی به دلیل خطاپذیری، حجیت و معرفتبخشی ندارند. تجربههای دینی مقید به سنتها هستند و خود نمیتواند مبنایی برای معقولیت باورهای دینی باشد. تجربههای دینی به دلیل ماهیت احساسی در قالب مفاهیم قرار نمیگیرد و نمیتواند معیاری برای فهم قرآن باشد.
|
کلیدواژه
|
تجربۀ دینی، وحی، داده عقلی، داده حسی، محمد مجتهدشبستری
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, دانشکده معارف, ایران, دانشگاه تهران, دانشکده معارف, ایران, دانشگاه تهران, دانشکده معارف, ایران
|
پست الکترونیکی
|
vahedjavan@ut.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A Critique of Mohammad Mojtahed Shabestari’s Account of Religious Experience
|
|
|
Authors
|
Hajibabaeei Hamid Reza ,Alizadeh Maryam ,Vahedjavan Vahid
|
Abstract
|
Religious experience has been a significant issue in Western philosophy since Renaissance, which led to developments in the thoughts of some Muslim intellectuals. Mohammad Mojtahed Shabestari, influenced by such developments, offers religious experience as the core of all religions, believing that religious beliefs, practices, and rulings are functions from such experiences. For him, religious experience is rational and knowledgeconferring. Moreover, Quranic verses should be understood in terms of religious experience. Since the approach has a remarkable role to play in our interpretation of the Quran, it seems necessary to examine Mojtahed Shabestari’s view. Drawing on the analyticcritical method, we conclude that religious experience is a product of Christian philosophy, which cannot be properly applied to Islam. Unlike religious experience, revelation is exclusive, and the two are indeed essentially different. Sense data are not authoritative and do not confer knowledge because of their fallibility. Religious experiences are themselves constrained by traditions, and hence, they cannot serve as grounds for the rationality of religious beliefs. Because of their sensory character, religious experiences cannot be accommodated within concepts. Thus, they cannot be criteria for an understanding of the Quran.
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|