تناظر انسان‌‌شناسی عمل‌‌گرا و انسان‌‌شناسی اخلاقی کانت و نقش آنها در تحقق عملی اخلاق وی

در نظر کانت، فلسفۀ اخلاق به مکمّلی نیاز دارد تا بتوان از طریق آن انسان‌‌ها را برای عمل به اصول و قواعد اخلاق محض آماده کرد. وی این مکمّل را «انسان‌‌شناسی اخلاقی» می‌‌نامد و در تبیین آن به جای بررسی اصول محض، ماهیت انسان را به صورت تجربی مطالعه می‌کند. گرچه کانت اعتقاد دارد که اخلاق محض بنیادین بوده و از‌این‌‌رو مهم‌‌تر از این بخش مکمل است، به همان اندازه تاکید دارد برای اعمال دستاوردهای اخلاق محض در انسان‌‌ها، لازم است به این بخش نیز توجه کنیم. در این مقاله کوشیده‌ایم به روش توصیفی تحلیلی، مفهوم انسان‌‌شناسی اخلاقی کانت را در پرتو انسان‌‌شناسی عمل‌گرای او بررسی و نقش آن را در فلسفه اخلاق وی و تحقق امر اخلاقی مشخص کنیم. نتیجه این شد که از دیدگاه کانت انسان‌‌شناسی اخلاقی با توجه به رسالت انسان و با بررسی راهکارها و موانع تحقق اخلاق، زمینه را برای استفاده از اصول اخلاق محض در موقعیت‌‌های جزئی و انضمامی آماده می‌‌سازد. البته برای تبیین انسان‌‌شناسی اخلاقی کانت لازم است نخست به بررسی انسان‌‌شناسی عمل‌‌گرای او بپردازیم. اخلاق کانت بر تجربه مبتنی بوده و برای زندگی روزمره سودمند است و انسان‌‌شناسی اخلاقی او، مجموعه‌‌ای از شرایطی را برای بشر فراهم می‌سازد که به نحو راحت‌‌تری اصول اخلاق را در زندگی این‌جهانی به‌کار گیرد.

The Correspondence between Pragmatic Anthropology and Kantian Moral Anthropology and their Role in the Practical Realization of Kant’s Morality

In Kant’s view, moral philosophy needs a supplement through which it can prepare people for acting upon purely moral principles and rules. He refers to this supplement as “moral anthropology” in which he conducts an empirical study of the nature of man, instead of considering pure principles. Although Kant believes that pure morality is fundamental and is, therefore, more important than this supplement, he emphasizes as much that this supplement should be recognized in order to apply the achievements of pure morality in men. In this paper, I draw upon a descriptiveanalytic method to identify the notion of Kant’s moral anthropology in light of his pragmatic anthropology and consider its role in his moral philosophy and the realization of the moral. I conclude that, for Kant, moral anthropology prepares the ground for applying the principles of pure morality in more concrete situations, given one’s missions or considering the ways or obstacles to the realization of morality. In order to account for Kant’s moral anthropology, we need first to consider his pragmatic anthropology. His morality is based on experience and is useful for ordinary life, and his moral anthropology creates conditions for people in which they can more easily deploy moral principles in their mundane lives.