|
|
|
|
بازپژوهی معیارها و فواید تقسیم توحید به نظری و عملی،با تاکید بر کلام امامیه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
حقگو محمد میثم
|
|
منبع
|
نقد و نظر - 1399 - دوره : 25 - شماره : 1 - صفحه:57 -89
|
|
|
|
|
چکیده
|
برخی از اندیشوران معاصر امامیه در آثار کلامی خود مراتب توحید را به دو قسم «نظری» و «عملی» تقسیم کرده، تعریف‌ها و شاخص‌هایی را در تبیین این تقسیم‌بندی مطرح کرده‌اند. بررسی این آثار نشان می‌دهد که مفاد تعریف و ضوابط تقسیم، اشکال‌هایی دارد که رفع آنها به واکاوی دقیق‌تری نیازمند است. همچنین عدم کاربست این تقسیم در برخی دیگر از آثار، می‌طلبد که فواید آن بررسی مجدّد شود. در نتیجۀ این تحقیق کتابخانه‌ای تحلیلی مشخص گردید که الف) توحید نظری تنها در حوزه بینش مطرح است، ولی توحید عملی در ساحت‌های کشش، منش و کنش وجود دارد؛ ب) مبتکر این تقسیم در کلام امامیه، شهید مطهری است و پیش از ایشان تقسیم مزبور به‌کار نرفته است؛ ج) اگرچه می‌توان دربارۀ اِعراض اغلب متکلمان امامیه از تقسیم توحید به نظری و عملی توجیه‌هایی ارائه کرد، این تقسیم فوایدی نیز دارد که در مجموع مفید‌بودن آن را اثبات می‌کند.
|
|
کلیدواژه
|
توحید نظری، توحید عملی، کلام امامیه، شهید مطهری
|
|
آدرس
|
دانشگاه علامه طباطبایی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
haghgoo@whc.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A Reinvestigation of Criteria and Advantages of the Bifurcation of Monotheism into Theoretical and Practical with focus on Imami Theology
|
|
|
|
|
Authors
|
haghgoo mohammad meysam
|
|
Abstract
|
In their theological work, some contemporary Imami intellectuals have divided stages of monotheism (tawḥīd) into “theoretical” and “practical.” They have proposed definitions and criteria in order to explain the bifurcation. A consideration of this body of work reveals that there are troubles with these definitions and criteria of the division. A more precise inquiry is needed to resolve these troubles. Moreover, that the bifurcation was not deployed in some other works necessitates a reconsideration of its advantages. As a conclusion of this libraryanalytic research, it turns out that (a) theoretical monotheism is in the realm of insights, whereas practical monotheism is to be found in the realms of desire, character, and deeds, (b) in Imami theology or kalām, the division was innovated by Mutahhari—it cannot be found prior to him, (c) although there might be justifications for why the majority of Imami theologians have refrained from making a division between theoretical and practical kinds of monotheism, the bifurcation has its advantages.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|