کفائت در عقد نکاح از نظر فریقین

کفائت در نکاح، مماثلت، هم­شانی و همتایی زوجین در برخی امور است. در مورد مصادیق و معیارهای کفائت در نکاح، میان فقهای امامیه و نیز اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد. مشهور فقهای امامیه، ملاک کفائت و هم­شانی زن و مرد را اسلام و ایمان به معنای اعتقاد به امامت ائمه دوازده­گانه علیهم­السلام می­دانند؛ چنان‌که از دیدگاه گروهی دیگر، تنها اسلام به معنای عام آن، شرط کفائت است. برخی هم آن را عبارت از اسلام، ایمان و توان پرداخت نفقه دانسته­اند. اما اکثر فقهای عامه، علاوه بر تساوی زوجین در اسلام، نسب، حریّت و حرفه، تساوی زن و مرد از حیث سلامت و عیوب مجوز فسخ نکاح را از معیارهای کفائت تلقی کرده ­اند. مقاله حاضر در صدد پاسخ‌گویی به این سوال است که حقیقتاً چه اموری می‌توانند مصادیق کفائت در نکاح در دین مقدس اسلام باشند؟ با بیان دیدگاه­ها و ادله فقهای امامیه و اهل سنت و نقد آن‏ها این نتیجه بدست می‏آید که غیر از «اسلام» به معنای عام آن، هیچ معیار دیگری در کفائت شرط نیست. اموری مثل نسب، حریت و شغل، از دیدگاه مذاهب چهارگانه شرط لزومند نه شرط صحت نکاح، و از دیدگاه فقهای امامیه، نه شرط لزومند و نه شرط صحت.