بررسی رای ابن‏جنید درباره محدوده حجاب و پوشش شرعی زن مسلمان

ابن‌جنید اسکافی از علمای بزرگ شیعه در سده چهارم است که کتابی از او به ما نرسیده؛ اما برخی آرای وی در کتب فقهی نقل شده است. علامه حلی جمله‌ای از او درباره پوشش زن و مرد مطرح کرده، و خودش توضیحی بر آن افزوده است که ظرفیت سوءتفاهم دارد، تاجایی‌که برخی از غیرمتخصصان چنین اظهار داشته‌اند که ابن‌جنید حد واجب پوشش زن و مرد در برابر دیگران را مساوی می‌داند. در این مقاله با روش تحلیلی و با مراجعه به اقوال نقل‌شده از ابن‌جنید معلوم می‌شود که چنین برداشتی از کلام ابن‌جنید ناشی‌از ناآشنایی با متون تخصصی فقهی بوده، و ابن‌جنید نه‌تنها درخصوص پوشش زن در برابر نامحرم، بلکه حتی در «پوشش زن در نماز» نیز چنین دیدگاهی ندارد؛ بلکه تنها تفاوت نظر وی با دیگران دراین‌باره، آن است که وی پوشش سر زن در نماز را مستحب می‌داند، با این شرط که نامحرمی وی را در حین نماز نبیند. با بررسی نقل‌قو‌ل‌های سخن وی در کتب علامه حلی و دیگران معلوم می‌شود که آن عبارت ابن‌جنید که مورد سوءِتفاهم واقع شده، صرفاً ناظر به معنای واژه عورت بوده، و اگر حکمی هم از آن مدنظرش باشد، همان حکم عمومی پوشش است که هم زن و هم مرد دربرابر همگان (یعنی حتی دربرابر هم‌جنس و محارم خویش) موظف به رعایت آن هستند و فتوای وی در این زمینه همانند فتوای عموم فقهای شیعه است که همگی حد واجب پوشش زن را در برابر محارم و افراد همجنس همانند حد واجب پوشش مرد می‌دانند.

examining ibn junaid’s view about the scope of hijab and muslim women’s shar’i covering

ibn junaid eskafi is one of the great shiite scholars of the 4th century, whose books have not reached us, but some of his views have been quoted in jurisprudence books. allameh helii brought up a sentence of his about the clothing of men and women and he himself added an explanation to it, which has been misunderstood; to the extent that some non-experts have stated that ibn junayd considers the extent of obligatory covering for men and women to be equal in front of others! in this article, by an analytical method and by referring to the quoted sayings of ibn junayd, it becomes clear that such an understanding of ibn junayd’s words was due to unfamiliarity with specialized jurisprudential texts, and ibn junayd did not believe in such a view not only regarding the women’s veils in front of non-incest, but even in the prayer veil; rather, the only difference between his opinion and others regarding women’s veil is that he does not consider it obligatory to cover women’s head during prayer, with the condition that non- incest does not see during prayer. also, by carefully examining the above-mentioned quotes from him by allameh helii and others, it becomes clear that ibn junaid’s sentence, which has been misunderstood, was only referring to the meaning of the word ``awrat’’, and if there is any ruling from it, it is the general ruling of veiling, which is also both men and women are obliged to observe it in front of everyone (that is, even in front of their own sex and in front of incest); and his fatwa in this context is the same as the fatwa of the general shia jurists.