نقدی حقوقی بر ماهیت کنونی جهیزیه در ایران

جهیزیه وسایل موردنیاز برای زندگی است که در ابتدای زندگی، زن یا خانواده‌ وی فراهم می‌کنند. در نهاد جهیزیه ابهاماتی وجود دارد که سبب ایجاد اختلاف در آرای قضایی شده است. علاوه بر این نابرابری آرای قضایی، زمینه‌ بروز درگیری‌‌های زوجین نیز فراهم شده و به تحکیم خانواده لطمه زده است. روشن‌نبودن ماهیت رابطه‌ حقوقی زن و شوهر درخصوص جهیزیه و معین‌نبودن مسئولیت حقوقی و کیفری شوهر درقبال نقصان یا تلف وسایل در دعاوی مربوط به جهیزیه، ازجمله‌ این ابهامات است. هدف تحقیق، شناسایی ماهیت نهاد جهیزیه است که ضمن تحلیل عقد عاریه و اباحه تصرف مشروط، به نتیجۀ مسئولیت قراردادی زوج در قبال جهیزیه و متعاقباً ضمانت اجرای کیفری خیانت‌درامانت رسیده است. همچنین برمبنای «قاعده المومنون عند شروطهم» نهاد جهیزیه، عقد جدیدی با آثار و شرایط خاص خود دانسته شده است. مقاله حاضر از نوع نظری و ‌روش تحقیق به صورت توصیفی ‌ ‌تحلیلی و با رویکرد فقهی ‌ حقوقی است. جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات حقوقی و فقهی صورت گرفته است.

Legal criticism on the current nature of dowry in Iran

Dowry is the necessities of life that are provided by the woman or her family at the beginning of life. There are ambiguities in the dowry that have caused controversy in the judicial decisions. In addition to inequality of judicial decisions, these ambiguities provide a source of conflict for couples and damage the foundation of the family. Some of these ambiguities are the unclear nature of couple’s legal relationship regarding the dowry and uncertainty of the husband’s legal and criminal responsibility for the deficiency or loss of equipment in dowry claims. The aim of the author is to identify the nature of the dowry, and by analysing the loan contract and permission of conditional possession has concluded the husband’s contractual responsibility regarding dowry and  subsequently the guarantee of criminal execution in betrayal of trust the husband is responsible regarding the dowry and subsequently the guarantee of criminal execution in betrayal of trust and suggested based on & the rule of Ál mu’menūn ĕndá shorūtīhem”, dowry can be considered as a new contract with special effects and conditions. This research has been done by library method and by the study of documents, Jurisprudential and legal books and the related rules.