تفاوت جوهری نظریه فارابی و ابن رشد در تطبیق بین حکمت و شریعت

بعد از آن که نهاد فلسفه در حوزه فرهنگ اسلامی شکل گرفت، احساس تعارض بین دین و فلسفه، اندیشمندان مسلمان را به اتخاذ مواضع مختلفی وا داشت. برخی فلسفه را ترک کردند و به مذمت آن پرداختند و تعداد انگشت شماری فلسفه را بر دین ترجیح دادند، اما اندیشمندی چون فارابی نظام فلسفی نوینی را بینان نهاد که درآن وحی به عنوان یک معرفت تلقی شد و مورد تبیین فلسفی قرارگرفت و آشکار شد که حکمت و شریع سرچشمه واحدی دارند و نمی توانند باهم در تعارض باشند. بعد از فارابی، ابن سینا نیز نظریه او را تکمیل کرد و عناصر مهمی را به آن افزود. اما ابن رشد به واسطه جمودی که بر حقانیت مطلق فلسفه ارسطو داشت، به احیا فلسفه ارسطویی پرداخت. فلسفه ای که ابن رشد احیا نمود، با روح فلسفه اسلامی بیگانه بود و از قابلیت تبیین فلسفی وحی به عنوان معرفتی ماورا طبیعی وغیر تجربی برخوردار نبود. وی پس از نومیدی از فلسفه خود در کتاب فصل المقال با اتکا به پیش فرضهای فقهی و کلامی به تلاش برای جمع بین حکمت و شریعت دست می زند. این تلاش مورد نقد این مقاله قرار گرفته است.