محرک اول در نظر ارسطو

هدف از این مقاله تحقیق در خصوص نظر ارسطو در باب محرک اول یا خداست . ارسطو در کتاب ما بعدالطبیعه خود درباره حکمت یا فلسفه اولی بحث و برای آن دو تعریف ذکر می کند : 1-بحث درباره علل اولیه واقعیت 2-بحث درباره موجود بما هو موجود . این کتاب خود مشتمل به چهارده کتاب فرعی است . در کتاب آلفا علل اولیه را چهار تا می داند : فاعلی ، صوری ، مادی و غایی . در کتاب لاندا، وراد بحث از محرک اول می شود . قصد ارسطو تبیین وجود حرکتی است که سراسر عالم مادی را فرا گرفته است و از این زاویه است که وارد بحث خدا می شود . از نظر او ، کل عالم کاروانی است که از قوه و نقص به سوی فعلیت و کمال روان است و محرک اول که فعلیت محض است ، در راس هرم هستی قرار گرفته و این قافله را به جذبه شوق به سوی خود می کشاند. به تعبیر دیگر او علت غای یحرکت عالم است ، نه علت فاعلی آن . ارسطو بعد از اثبات وجود محرک نا متحرک اول ، آن را با خدا یکی میداند و برای او صفات الهی مانند حیات و علم قائل می شود و با این کار اصل اول فلسفی عالم را با اصل بنیادین دینی متحد می سازد ، بعد از آن که آن دو از هم جدا شده بودند.فعل خدای ارسطو ، فکر است و متعلق به این فکر هم ، تنها خود اوست . بنابراین او علم و عنایتی به جهان ندارد . او معبود هم نیست .همچنان که خالق هم نیست . زیرا ارسطو ماده و حرکت را ازلی می داند . جهان ارسطو غایتمند است ، اما نه بدان معنا که موجودات آگاهانه به سوی غایت خویش روانند و نه بدان معنا که خدا ، عالم را چنین قرار داده است . نفوذ و تاثیر خدا در عالم مانند نفوذ و تاثیری است 0که شخصی نا آگاهانه ، در شخصی دیگر دارد یا حتی مانند تاثیری که در یک مجسمه در طالب خود ایجاد می کند. سخن آخر این که آراء ارسطو در باب خدا نه کافی است و نه حتی چندان منظم و مبوب.