گامی به سوی شاخص عدالت؛ با رویکرد منطق فازی

عدالت فصل مشترک کلیه مکاتب با رویکردهای اخلاقی است و همه آنان به نحوی برابری چیزی را خواسته و کلیه تصمیماتشان را در آن زمینه سامان داده‌اند. طرح سوال «عدالت در چه چیزی؟» اولین گام در جهت عملیاتی کردن و مدل‌سازی عینی این مفهوم بوده است. در این تحقیق کوشش می‌شود با روشی تحلیلی - توصیفی، شاخصی پیشنهاد شود که بر اساس آن بتوان دیدگاه‌های گوناگون راجع به عدالت را سامان داده و معیاری یکسان برای سنجش میزان عدالت ارایه نمود. در این میان زندگی انسان به دو بخش عمده قبل از فرایند تولید، که مرحله قابلیت‌ها نام می‌گیرد و مرحله بعد از فرایند تولید یا مرحله توزیع، تقسیم می‌گردد. در این نوشتار از شاخص توسعه انسانی به عنوان بیان کننده وضعیت عدالت در مرحله قابلیت‌ها، شاخص فقر، به عنوان نشان‌دهنده عدالت در مصرف و از شاخص‌های نابرابری درآمدی به عنوان تبیین‌کنندگان توزیع عادلانه درآمد، بهره گرفته می‌شود. برای تلفیق شاخص‌های مذکور و ایجاد شاخص عدالت از روش منطق فازی استفاده شده است. در قالب سه سناریو و با استفاده از نرم افزار matlab این نتیجه بدست آمده است که در سال‌های1367تا1384 حرکت کلی اقتصاد کشور، با مقداری تسامح به سمت بهبود عدالت بوده است.