نقش قیمت دارایـی‌ها در مکــانیسم انتقال پولی ایران

در اواخر دهه1990 و اوایل قرن بیستم با تغییرات زیاد قیمت برخی از دارایی‌ها مانند قیمت مسکن و سهام در بیشتر کشورها، توجه زیادی به نقش قیمت دارایی‌ها در مکانیسم انتقال پولی (انتقال سیاست‌ها و شوک‌های پولی) معطوف شده است. با نگاهی به سال‌های بعد از انقلاب و به ویژه دوران بعد از جنگ در ایران می‌توان مشاهده کرد که قیمت بعضی از دارایی‌ها مانند قیمت مسکن، نرخ ارز، قیمت سهام و قیمت سکه طلا، تغییرات زیادی داشته است. در این مقاله با استفاده از مدل svar 10 و 9 متغیره، نقش قیمت سهام، قیمت مسکن، قیمت سکه طلا و نرخ ارز در مکانیسم انتقال پولی ایران مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج بدست آمده از مدل svar انتخاب شده نشان می‌دهد که شوک سیاست پولی انبساطی از طریق شوک نقدینگی اثر معنی‌دار و پایداری بر قیمت سهام و قیمت مسکن و نرخ ارز دارد. اما تغییرات قیمت سکه طلا بیشتر از تغییرات ارزش دلار (قیمت جهانی طلا به دلار) تاثیرمی‌پذیرد. قیمت سهام کمترین نقش را در توضیح نوسانات تولید به خود اختصاص می‌دهد. قیمت سایر دارایی‌ها (قیمت مسکن، قیمت سکه طلا و نرخ ارز) حدود 20 درصد تغییرات تولید ناخالص داخلی را توضیح می‌دهد. لذا قیمت این دارایی‌ها، واسطه مهم انتقال شوک‌های پولی به نوسانات تولید ناخالص داخلی می‌باشد و از لحاظ اهمیت در انتقال سیاست‌های پولی به تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز دارای بیشترین نقش و قیمت مسکن، قیمت سکه طلا به ترتیب دارای نقش کمتری می‌باشد. همچنین مشخص شد که سال‌های پولی منبع مهم تغییرات تولید ناخالص داخلی می‌باشد. لذا با تثبیت این متغیرها می‌توان نوسانات تولید ناخالص داخلی را نیز تا اندازه زیادی تثبیت کرد. با افزودن قیمت دارایی‌ها به مدل، اثر سال‌های سیاست پولی از طریق شوک نقدینگی بر نوسانات تولید به طور معنی‌داری تشدید نمی‌شود. لذا این امر هیچ تاییدی در جهت وجود کانال شتاب‌دهنده مالی دیدگاه اعتبار در ایران ارایه نمی‌دهد. همچنین بدون وجود قیمت دارایی‌ها در مدل، آثار شوک نقدینگی حقیقی بر میزان تورم کمتر برآورد می‌شود. بنابراین در سیاست‌های کنترل تورم، برای برآورد صحیح تورم باید قیمت دارایی‌ها نیز در مدل لحاظ شود.