بررسی تطبیقی سیر و سلوک زائر جان بان‌یِن و سیاحت غرب آقا نجفی قوچانی

انتشار سیر و سلوک زائر جان بانْ‌یِن در انگلستان قرن هفدهم و سیاحت غرب آقا نجفی قوچانی در ایران قرن بیستم متاثر از وضعیت‌های اجتماعی و تاریخی همانندی است. بان‌یِن و قوچانی در مواجهه با پدیدارهای همسان در دوره‌های تاریخی و اجتماعی متفاوت واکنش‌های مشابهی بروز داده‌اند. در انگلستان به دلیل آغاز مدرنیته و در ایران به دنبال ورود این اندیشه طبقه‌های متوسطی شکل گرفت که حیات دنیوی برای آنها از قدر و منزلت بیشتری برخوردار شد. دل‌واپسان دینی برآن شدند تا با استفاده از ژانر نوپدیدِ داستان این طبقه‌ها را از غوطه‌ور شدن در زرق‌وبرق زندگی مدرن برحذر دارند. این دو اثر هم از جهت پیرنگ و ساختار روایی و هم در شیوۀ بیان حوادث و فضاسازی‌های داستانی به همدیگر شباهت دارند. از دید زیگبرت سالمن پراور، هرگاه وضعیت‌های اجتماعی و انسانی مشابهی در دو جغرافیای متفاوت پدیدار شود، زمینه برای پیدایش آثاری با درون‌مایه‌های همسان فراهم می‌آید. این پژوهش با استمداد از این نظرگاه، پس از ترسیم مشابهت‌ها با ارائۀ شواهد، موارد قابل تطبیق این دو متن را به دست می‌دهد و تاثیر زمینۀ اجتماعی در شکل‌گیری آن دو متن و شباهت‌هایشان را نمایان می‌سازد.

a comparative study of john bunyan’s the pilgrim’s progress and agha najafi ghouchani’s journey to the west

the publication of john bunyan’s the pilgrim’s progress in 17th-century england and agha najafi ghuchani’s journey to the west in 20th-century iran occurred under comparable social and historical conditions. both authors responded similarly to emerging societal challenges, despite the different historical and social contexts. in both england and iran, the rise of modernity led to the formation of middle classes increasingly attracted to worldly pleasures. in reaction to this shift, some religious figures used the emerging genre of storytelling to caution middle-class readers against becoming absorbed in the allure of modern life. these two works exhibit similarities in plot, narrative structure, and methods of storytelling and event description. according to siegbert salomon prawer’s theory, similar social conditions or human experiences in different geographical regions often produce literary works with comparable themes. based on this theory, the present study explores and highlights the similarities between the pilgrim’s progress and journey to the west, tracing these parallels back to the analogous social contexts that shaped them.