سفرنامه حجِ غلام الحَسنین پانی‌پَتی از هندوستان(سالِ 1353ق)

خواجه‌غلام‌الحَسنین پانی‌پَتی (1868 21 رمضان 1356ق / 25 نوامبر 1937م) در شهرِ پانی‌پَتِ هندوستان زاده شد و تا کلاسِ دهم، در «اِم. اِی. اِو کالج» در عَلیگَر به تحصیل پرداخت. او بعدها در مدرسه دولتی و «مدرسه راهنمایی حالی» در شهرِ پانی‌پَت و همچنین در اداره‌های مختلفِ شهرِ بمبئی به تدریس ‌پرداخت. همچنین دبیرِ انگلیسی، عربی و فارسی در مدرسه راهنمایی در پانی‌پَت، و بازرسِ مدارس بود.  وی پس از بازنشستگی، مدیریتِ آن مدرسه را برعهده گرفت. چندین اداره تاسیس کرد. واعظِ برجسته‌ای بود. زندگی‌نامه خودنوشتِ غلام‌الحَسنین در 1936 چاپ شده است. وی چندین بار به عراقِ عرب سفر کرد و یک بار هم حجّ تمتّع انجام داد. وی در 28 ژانویه 1935 از زادگاهش پانی‌پَت به دهلی رسید و از راهِ بمبئی به سوی مکّه حرکت کرد و در 7 آوریل 1935، از این سفر برگشت. در این سفر، برادرش  غلام‌السّبطین  و دیگر سرشناسانِ هندوستان نیز همراهش بودند. سفرنامه حجِ وی که به زبانِ اردوست، در 1353ق. با عنوان «سفرنامه حج» یا «سامان آخرت» چاپ شد. مقاله پیش‌رو به سفرنامه حجِ غلام‌الحَسنین پرداخته است.

Gholam AlHassenin Panipati’s HajjTravelogue from India(1353 A.H.)

Khajeh Gholam alHassenin Panipati (21st Ramadan 1356 A.H. / 25th November 1937) was born in Panipat, India. Until the tenth grade, he studied in MAO College in Aligar. Later on, he was teaching in public schools and Hali Guidance School in Panipat, as well as at various offices in Bombay. He was also the English, Arabic, and Persian languages teacher in a secondary school in Pantipat and an inspector of all other schools. After being retired, he took over the management of that secondary school. He established several offices. He was a prominent preacher. The autobiography of Gholam alHassenin was published in 1936. He traveled to Arab Iraq several times and once carried out the pilgrimage to the Hajj. On 28th January 1935, he arrived in Delhi from his hometown Panipat and traveled through Mumbai to Mecca and returned his homeland on 7th April 1935. During this trip, his brother, Gholam alSabettin and other prominent Indian figures accompanied him. His Hajj travelogue written in Urdu was published in 1353 A.H under the title of “Safarnameye Hajj” or “Sama’ane ‘Akherat”. The present article investigates Gholam alHassenin Panipati’s Hajj travelogue.