حج و جهانی شدن

عصر حاضر را به سبب رشد و گسترش سریع وسایل ارتباط جمعی از یک سو و امکان ارتباط مجازی و فراتر از مرزهای جغرافیایی، عصر جهانی شدن نامیده‏اند؛ البته هنوز تعریف مشخصی از جهانی شدن که مورد توافق اندیشمندان این حوزه باشد، وجود ندارد. از سوی دیگر جهانی شدن با واژه دیگری با نام «جهانی سازی» همراه است که بیانگر تلاش جوامع و دولت ها برای نفوذ و تاثیرگذاری بر سایر مجامع در حوزه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. در این میان دین مبین اسلام با دعوت جهانی خود، مدعی گسترش این آیین حیات بخش به سراسر جهان است و در این راستا نیازمند ابزار و امکاناتی است. به نظر می‌رسد حج با توجه به ظرفیت‌هایی که دارد، می‌تواند در جهانی شدن اسلام تاثیر به سزایی داشته باشد.  در این مقاله به عنوان مقدمه، تلاش شده است برخی از ابعاد جهانی حج که می‌تواند در بهره برداری ازظرفیت‌های این فریضه بی بدیل در حوزه جهانی شدن، موثر باشد، بررسی شود. در قرآن کریم، خانه خدا، خانه‌ای برای تمام انسان‌ها معرفی شده است که در آن امنیت، هدایت و قوام دین و دنیای انسان‌ها وجود دارد. و از سوی سوم، مخاطب حج، عموم انسان‌ها هستند. حج کنگره‌ای فراملی، فرا نژادی و فرا مذهبی است که مناسکی با ابعاد جهانی دارد و در نهایت، توحید می‌تواند عامل نزدیکی میان تمامی ادیان بزرگ الهی باشد که تبلور آن در مراسمم حج هویداست.