مبانی عفو الهی

عفو و مغفرت خداوند مبتنی بر صفات کمال الهی است. این صفات همان مبانی عفو پروردگار است. این مقاله بر آن است تا با روش پژوهش قرآنی و با استفاده از اصول کلامی امامیه، مبانی عفو الهی را استخراج کند و کارکرد یا کارکردهای هر کدام از این مبانی را در موضوع عفو خداوند به دست آورد و در نهایت، نسبت های موجود میان این مبانی را به منظور تحقق عفو پروردگار تبیین نماید. نتایج پژوهش حاکی از این است که محبت، حکمت، رحمت، عدالت، علم، فضل، مالکیت و مشیت از مهم ترین مبانی عفو الهی هستند که قرآن کریم بر آنها دلالت دارد. هریک از این مبانی، دارای کارکردهای مبنایی متفاوتی در موضوع عفو الهی است. مبانی عفو الهی برای تحقق بخشیدن به فعل عفو، نسبت های خاصی با یکدیگر دارند. «حکمت» حاکم بر رحمت، فضل و مشیت الهی است، هرچند خود برآمده از علم مطلق خداوند است. همچنین «رحمت» زیربنایی ترین مبنای عفو خداوند است، هرچند خود ریشه در محبت ویژه الهی نسبت به بندگان مستحق عفو دارد.