سیمای پرهیزگاران در خطبه متقین امیرمومنان علیه‏السلام؛معرفت ناب و تکلیف‏مداری (2)

این متن شرحی است بر کلام امیرمومنان علی علیه السلام در باب صفات شیعیان واقعی. حضرت طلیعه معرفی ویژگی شیعیان را سه ویژگی کلی می شمارند که جامع و محور سایر صفات آنان است: معرفت حقیقی خدای متعال، عمل به دستورات و دارا بودن فضایل و ملکات فاضله. فلسفه شناخت فضایل در کلام بزرگان و ایمّه اطهار علیهم السلام این است که ما مدعیان تشیع، به شیعیان واقعی شباهتی یابیم. معرفت واقعی خدا زمانی به دست می آید که انسان خداوند را با همه صفات ثبوتی و سلبی و صفات ذات و فعل او بشناسد و به آنها باور داشته باشد. این معرفت زمانی بر رفتار انسان اثر می گذارد که عمیقا در جان و روح او نفوذ کرده باشد؛ انسانی که باور ندارد خداوند به هر رفتاری پاداش و کیفری می دهد و او مالک یوم الدین است و در قیامت اعمال ما را حسابرسی می کند، بر اعمال خویش مراقبتی نخواهد داشت. ازاین رو، شیعیان واقعی که عارف به خدا هستند، لوازم آثار معرفتشان باید در رفتار و حرکات آنان تجلی یابد. پس رفتار و ویژگی های انسان هنگامی ارزشمند است که محور آنها معرفت خدا باشد.