بررسی جامعه‏شناختی کارکرد مساجد بر پویایی فرهنگ اسلامی

هدف از این پژوهش، بررسی کارکرد مساجد در شکل‏دهی، تقویت، تحول و پویایی فرهنگ اسلامی است. از روش اسنادی و تک‏نگاری و تکنیک پرسش‏نامه باز، مصاحبه، مشاهده مشارکتی و فیش‏برداری برای جمع‏آوری داده ها استفاده شده است. رویکرد و الگوی نظری تحقیق بر اساس نظریات کارکردی دورکیم، مرتون و پارسونز بنا شده است که مساجد را واجد کارکرد آشکار و پنهان در چهار بُعد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در نظر گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط محقق براساس شیوه استدلالی و منطقی در تطبیق یافته های تحقیق با الگوی نظری صورت پذیرفته است. یافته ها و نتایج تحقیق نشان می‏دهد که مساجد نوعی ضرورت کارکردی برای دستیابی به اهداف جامعه اسلامی دارند و با کارکردهای آشکار و پنهان در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سبب تقویت، تحول و پویایی فرهنگ اسلامی می‏گردند. همچنین مساجد در یک رابطه دیالکتیکی با کارکردهای خود، سبب تقویت فزاینده خود و کارکردهای خود و در نهایت، پویایی فرهنگ اسلامی خواهند شد.