استاد و نقش آن در سیر و سلوک با نگاه آسیب‏شناسی

یکی از مسایل برجسته در عرفان اسلامی، نیاز سالک به مرشد به‏منظور راهنمایی و دستگیری در سیر و سلوک است. سنّت اهل تصوف این‏گونه است که سالک، آداب سیر و سلوک خود را نزد استادی فرا گرفته و تحت توجه او سلوک می‏نماید. این موضوع، موجب طرح رابطه مرشد و سالک، آداب مرید و مراد شده است. این موضوع بستر مناسب پیدایش آسیب‏هایی در مسیر عرفان و تصوف گردید و تا افراد شیاد در خانقاه‏ها با فریب دادن انسان‏های ساده‏دل، که قصد تهذیب نفس دارند را فریب دهند.هدف این مقاله ضمن بررسی آیات و روایات، متون عرفانی و کلمات متصوفه، بیان ضرورت وجود استاد شایسته در مسایل معنوی است که وظیفه دارد سالک را در راه رسیدن به معرفت حق راهنمایی و دستگیری کند. در این زمینه آسیب‏هایی وجود دارد که مهم‏ترین آن، سرسپردگی به نااهل است که موجب گمراهی از مسیر کمال می‏شود. برای پیش‏گیری از این آسیب، شناخت کامل استاد در انتخاب و تبعیت کردن از او لازم است. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی است.