پارادایم فقه حکومتی با محوریت دیدگاه‏های آیت‏اللّه‏العظمی خامنه‏ای

فقه شیعه، از ابتدای شکل‏گیری خود در زمان امیرالمومنین علیه‏السلام تاکنون دوره‏ها، مکاتب و پارادایم‏های گوناگونی را تجربه کرده است؛ پارادایم‏های ضد اجتهاد، اصولی سنتی، اخباری‏گری و اصولی نوین بارزترین آنها هستند. از وجوه اشتراک این پارادایم‏ها، رشد آنها در زمینه‏ای کاملاً غیرحکومتی و فردگرا بوده است. امروزه، با توجه به فرصت بی‏نظیر حاکمیت فقهای شیعه، فقه شیعه از حالت انزوا و فردگرایانه خارج شده و در جهت اداره حکومت ملی، منطقه‏ای و بین‏المللی حرکت می‏کند. «پارادایم فقه حکومتی» بر آن است که ضمن حفظ میراث گذشتگان زیر چتر فقه سنتی و روش‏های کلان آنان، با نگاهی حکومتی به استنباط احکام شرعی همت گمارد. مقاله حاضر، با رویکرد روش اسنادی، به دنبال روشن شدن پارادایم فقه حکومتی و تمایز آن با ادوار گذشته فقه شیعی است. این نوشتار که مبتنی بر نظریات و مبانی اندیشه فقهی آیت‏اللّه العظمی خامنه‏ای (حفظه اللّه) است، با رصد ادوار فقه، به مطالبه فقه حکومتی ایشان می‏پردازد. در این مقاله، ضرورت و چیستی فقه حکومتی، تفاوت آن با فقه فردگرا و راهکار گذار به فقه حکومتی، مطرح شده است.