بررسی پاسخ حکمت متعالیه به شبهه «ارتباط علم پیشین الهی و اختیار انسان»

آموزه‏های دینی از آغاز تاکنون با چالش‏ها و شبهات گوناگون مواجه بوده است. برخی از این شبهات طبیعی و معلول جولان فکری آدمیان بوده و برخی معلول عناد مخالفان و غرض‏ورزان می‏باشد. از جمله شبهات در عقاید دینی، مسیله «ارتباط علم پیشین الهی با اختیار انسان» است که از دیرباز ذهن متفکران را به خود مشغول کرده است؛ یعنی یکی از پرسش‏های جدی این است که آیا علم آغازین خداوند به افعال آدمی موجب سلب اختیار او می‏گردد؟ در این مقاله از روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی پاسخ شبهه از دیدگاه حکمت متعالیه پرداخته‏ایم که معتقدند علم ازلی خداوند به افعال انسان با وصف اختیار تعلق می‏گیرد؛ یعنی متعلق علم ازلی الهی افعال اختیاری انسان است و در آخر، نتیجه گرفته شده که علم پیشین الهی هیچ منافاتی با اختیار انسان ندارد و سبب جبری شدن افعال آدمی نمی‏گردد.