تاویل قرآن در «فیه ما فیه» مولوی حرف قرآن را ضریران معدن‏اند

عرفا با رعایت اصل «زهد» و «مراقبه» و تداوم در اعمال مربوط به آن، حالتی را تجربه می‏کنند که در آن عشق و محبت الهی سراپای وجودشان را فرا می‏گیرد و هستی مجازی‏شان را محو می‏کند و به حقیقت حق و سرّ مطلق رهنمون می‏سازد. آنان گاه به برداشت‏ها و تفاسیر مناسب ذوق و حال خویش از آیات قرآنی می‏پردازند که خود، آن را «استنباط» می‏خوانند و بر همین اساس، تفاسیری زیبا و متعالی از برخی آیات قرآنی و احادیث نبوی به دست می‏دهند. چنین شیوه‏ای در تفسیر آیات قرآن کریم مورد توجه بسیاری از عرفا بوده و به مرور زمان به صورت یک شیوه تفسیری خاص در محافل عرفانی درآمده است. مولوی نیز بسان مشایخ بزرگ عرفانی، در آثار خود به تفسیر عرفانی آیات قرآن کریم و احادیث توجه کرده است. او در «مثنوی معنوی» و کتاب «فیه ما فیه» تفاسیر عمیقی که مناسب ذوق و تجربه عرفانی و روحانی خود اوست، از آیات قرآن کریم به دست داده که بی‏نظیر و تازه می‏نماید. در این جستار، به بررسی شیوه تفسیری مولانا در کتاب ارزشمند «فیه ما فیه» پرداخته شده است، تا از این رهگذر، دیدگاه‏های روحانی و عرفانی وی را درباره تفسیر آیات قرآن کریم دریابیم و نیز تفسیرها و برداشت‏های عرفانی او را از برخی آیات قرآنی و احادیث نبوی بیان کنیم.