تاویل از دیدگاه فیض کاشانی

«تاویل» یکی از موضوعاتی است که فیض کاشانی در تفسیر قرآن و عرفان بدان پرداخته و در فهم درست آیات و روایات و حقایق هستی، برایش نقش کلیدی قایل است. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دیدگاه ایشان درباره تاویل بپردازد و مولفه‏های اصلی آن را تبیین کند. یافته‏ها حاکی از آن است که وی تاویل را «تعمیم معنای متبادر از لفظ و حمل لفظ بر معنای غیرمتبادر» می‏داند. وی با تبیین پیوند عمیق لفظ و معنا، الفاظ را دارای حقیقت و روح واحدی می‏داند که ممکن است به لحاظ مصداقی، شکل‏ها و مصادیق متعددی داشته باشند. وی از این رهگذر، پرده از سرّ اختلاف تعابیر معصومان علیهم‏السلام در بیان معانی آیات قرآن برمی‏دارد. فیض کاشانی روایات متعددی را در مقام بیان امکان تاویل در آیات قرآن و نیازمندی آیات قرآن به تاویل یادآور می‏شود. از برخی روایات ذکرشده، می‏توان تعمیم تاویل را نسبت به ظواهر قرآن برداشت کرد. وی ملاک درستی تاویل را بهره‏مندی آن از پشتوانه نقلی و یا ضرورت عقلی دانسته و تاویل را مختص معصومان علیهم‏السلام می‏داند.