معناشناسی هم‌زمانی واژه‌ «قانت» در قرآن کریم

واژۀ «قانت» از واژگان مهم و کلیدی در نظام معنایی قرآن کریم است که بسامد تکرار نسبی آن نماد اهمیت و جایگاه معنایی مهم آن در شبکۀ مفهومی کتاب خداوند است. این نوشتار می‌کوشد ضمن تحلیل جایگاه واژۀ «قانت» در قرآن کریم با استفاده از روش معناشناسی توصیفی و هم‌زمانی، مفهوم این واژه را تبیین و مولفه‌های معنایی آن را از قرآن کریم استخراج کند. حاصل این تحقیق نشان می‌دهد که قانت در کاربرد وحیانی بر محور هم‌نشینی با واژه‌هایی مانند الله، اسلام، ایمان، صالح، شرک و نشوز رابطۀ معنایی دارد و در بخشی از مولفه‌های معنایی با برخی از آنها تقابل معنایی دارد. بر محور جانشینی نیز با واژه‌هایی مثل اوّاب، تسلیم، اطاعت، عبودیت، خشوع و اخبات در یک حوزۀ معنایی قرار گرفته است. مفهوم محوری در تحلیل مولفه‌ای این واژه، «اطاعت» است که در کنار آن می‌توان از مفاهیم دیگری مانند «اختصاص به خداوند»، «تسلیم»، «عبودیت»، «خشوع»، «عدم تکبر» و... یاد کرد.